Μπροστά στον εργασιακό μεσαίωνα

(Δημοσιεύτηκε στην Ημερήσια Εφημερίδα της Κοζάνης "Πρωϊνός Λόγος" στις 7/4/2009)


Μετά την λήψη μέτρων εισπρακτικού χαρακτήρα από την κυβέρνηση προς τους μισθωτούς και συνταξιούχους, για την αντιμετώπιση της οικονομικής κρίσης, ο πρωθυπουργός σκέπτεται να προχωρήσει στην ελαστικοποίηση των εργασιακών σχέσεων. «Δεν είναι κακό» είπε ο κ. Καραμανλής, «προκειμένου να κλείσει μία επιχείρηση, να μειωθούν οι ώρες εργασίας των εργαζομένων στην επιχείρηση με την αντίστοιχη μείωση των αποδοχών, ύστερα από συμφωνία βεβαίως, εργοδότη εργαζομένων». Τον πρωθυπουργό προκατέλαβε ήδη ο πρόεδρος του Συνδέσμου Βιομηχανιών Βορείου Ελλάδος, λαμβάνοντας το μέτρο στη δική του επιχείρηση. Την άποψη του πρωθυπουργού προφανώς, ενστερνίζονται πολλοί άλλοι επιχειρηματίες, οι οποίοι δεν βλέπουν την ώρα η άποψη αυτή να γίνει πράξη.

Η σκέψη ή μάλλον, η σιωπηλώς ειλλημμένη απόφαση, έρχεται τη στιγμή που οι εργαζόμενοι στον ιδιωτικό τομέα, πέρα από τις χαμηλές αποδοχές, τις αποδοχές των 700 ευρώ που λαμβάνουν, υφίστανται ήδη πίεση στα εργατικά τους δικαιώματα. Εντατικοποιημένη εργασία, παράνομες απολύσεις, μη καταβολή υπερωριών, δώρων, επιδομάτων και προσαυξήσεων λόγω Kυριακών – εορτών, αποζημιώσεων, μη καταβολή ακόμη και των δεδουλευμένων. Και όλα αυτά όταν οι Επιθεωρήσεις Εργασίες υπολειτουργούν λόγω έλλειψης προσωπικού, σε βαθμό, που τα συνδικάτα μιλούν περί συνειδητής διάλυσης των ελεγκτικών μηχανισμών του κράτους από την κυβέρνηση. Με ποιους λοιπόν μηχανισμούς το κράτος θα ελέγξει τη συμφωνία εργοδοτών – εργαζομένων, την οποία ο πρωθυπουργός επιθυμεί;

Αλλά δεν είναι μόνο η υποβάθμιση των εργασιακών σχέσεων. Είναι και ο αρνητικός επηρεασμός της εθνικής οικονομίας από την χαλαρότητα των επιχειρήσεων λόγω του υπερπροστατευμού τους από το κράτος, ο οποίος υπερπροστατευτισμός συνίσταται στην υποβάθμιση των εργασιακών σχέσεων καθώς και σε δικαιώματα και προνόμια που η κυβέρνηση παρέχει προς τις επιχειρήσεις. Οι επιχειρήσεις αντί άλλων μέτρων που πρέπει να λάβουν όπως π.χ., η σωστή διοίκηση, ο μηχανολογικός εκσυγχρονισμός, η παραγωγή νέων προϊόντων, η αναζήτηση νέων αγορών, καταφεύγουν στην εύκολη λύση των απολύσεων και των περικοπών εξόδων σε ότι αφορά τους εργαζόμενους. Επιχειρήσεις που στέκονται σε ξύλινα πόδια, θα οδηγηθούν αναπόφευκτα στη χρεοκοπία και την εκκαθάριση. Άλλωστε δεν είναι σπάνιο το φαινόμενο, επιχειρήσεις να χρεοκοπούν και οι επιχειρηματίες να ευημερούν. Ως εκ τούτου, προτιμότερο είναι το έγκαιρο κλείσιμο μιας επιχείρησης από την προβληματική της λειτουργία, με υποβαθμισμένες τις εργασιακές σχέσεις. Μία άλλη επιχείρηση, νέα, που θα στηθεί δίπλα σε αυτή που έκλεισε, υγειώς λειτουργούσα και με προοπτική, θα απορροφήσει τους απολυμένους εργαζόμενους. Όταν δε, πρόκειται για κλάδο επιχειρήσεων ο οποίος βρίσκεται σε κρίση λόγω γενικότερων αλλαγών στις καταναλωτικές συνήθειες, δύο φορές οι επιχειρήσεις να αλλάξουν αντικείμενο ή να κλείσουν. Ποια προοπτική σήμερα, σε περίοδο διεθνούς αντικαπνιστικής εκστρατείας, μπορεί να έχει η καπνοβιομηχανία;

Η υποβάθμιση των εργασιακών σχέσεων σε συνδυασμό με την οικονομική εξαθλίωση των εργαζομένων ήδη προκαλούν κοινωνικές εντάσεις. Πολλοί συνδέουν τα γεγονότα του Δεκεμβρίου με τη δεινή θέση στην οποία βρίσκονται ευρείες λαϊκές μάζες. Πολιτικές που εφαρμόζονται κρίνονται πως βρίσκονται σε λάθος κατεύθυνση, στη χειρότερη περίπτωση, ότι είναι αναποτελεσματικές. Η εγκληματικότητα ενισχύεται. Η τρομοκρατία αναβιώνει. Το πολιτικό σύστημα ευθέως αμφισβητείται. Η κυβέρνηση, είναι καιρός να αντιληφθεί, πως το εκλογικό σώμα της γυρίζει την πλάτη, αντί της συσπείρωσης προς αυτή, που αυτή επιθυμεί και ελπίζει, λόγω της οικονομικής κρίσης.

Ιδρύεται - κατασκευάζεται το Μουσείο Ηλεκτρισμού της Κοζάνης

Πρωταπριλιάτικο Αρθρο - Φανταστικό
(Δημοσιεύτηκε στην Ημερήσια Εφημερίδα της Κοζάνης "Πρωϊνός Λόγος" στις 1/4/2009)

Ένα μεγαλόπνοο έργο των φορέων και των κατοίκων της περιοχής αρχίζει να παίρνει σάρκα και οστά, αυτό του μεγάλου Μουσείου Ηλεκτρισμού της Κοζάνης. Σε καμία άλλη περιοχή της χώρας, η κοινωνική και οικονομική της ζωή δεν είναι τόσο συνδεδεμένη με την βιομηχανική δραστηριότητα στην παραγωγή ηλεκτρικής ενέργειας, όσο στο Νομό Κοζάνης. Το μουσείο, όσο η παραγωγή συνεχίζεται θα αποτελεί χώρο ενημέρωσης των επισκεπτών όλων των σταδίων και διαδικασιών παραγωγής, καθώς και των τεχνολογιών που χρησιμοποιούνται. Όταν η παραγωγή σταματήσει θα αποτελέσει το μέσον προστασίας και διατήρησης μιας τεράστιας πολιτιστικής κληρονομιάς που η παραγωγή θα αφήσει πίσω της. Παράλληλα το μουσείο ως χώρος έλξης επισκεπτών θα συμβάλει στην τοπική ανάπτυξη, στα πλαίσια ανάπτυξης του βιομηχανικού τουρισμού στην περιοχή που από τους φορείς επιχειρείται.

Μελετητές του έργου, ύστερα από διεθνή αρχιτεκτονικό διαγωνισμό που προκήρυξε ο Δήμος Κοζάνης, είναι το βιεννέζικο αρχιτεκτονικό γραφείο Delugan-Meissl, οι αρχιτέκτονες του οποίου σχεδίασαν και το Μουσείο της Porsche στη Στουτγάρδη της Γερμανίας. Το κτίριο, άκρως φουτουριστικού σχήματος, θα είναι πρωτοποριακό και από την πρώτη στιγμή θα αιχμαλωτίζει το μάτι. Το συγκεκριμένο μουσείο σχεδιάστηκε για να αναδειχθεί σε σημείο αναφοράς στη χώρα των πολλών μουσείων, πλην όμως λίγων βιομηχανικών. Ειδικότερα η αρχιτεκτονική σύλληψη της όψης του κελύφους προέρχεται από την σχηματική παράσταση των ηλεκτρονίων, ενώ τα υλικά που θα συνθέτουν την κατασκευή είναι το σκυρόδεμα, το μέταλλο και το γυαλί. Το εσωτερικό του κτιρίου θα κυριαρχείται από ένα σύνολο ανισοϋψών επιπέδων με διαφανή (γυάλινα στην περίπτωση) δάπεδα, όπως στα λεβητοστάσια των σταθμών παραγωγής, έτσι ώστε να επιτυγχάνεται η πρόσβαση σε κάθε σημείο των ογκωδών και πολύπλοκων συστημάτων. Την όλη κατασκευή εξωτερικά, θα περιβάλλει μία ευρεία υδάτινη επιφάνεια, υπογραμμίζοντας τη σημασία του νερού στην παραγωγή του ατμού. Αναπόσπαστο κομμάτι και εξίσου δυναμικό, θα είναι ο περιβάλλον ανοιχτός χώρος φιλοξενίας των μηχανημάτων εξόρυξης του λιγνίτη – διαδικασία βασική που προηγείται της παραγωγής του ηλεκτρισμού. Το κτίριο συνδυάζοντας το ντιζάιν και τις «πράσινες» τεχνολογίες, θα κατασκευασθεί με ανακυκλώσιμα υλικά και θα αξιοποιεί τον ήλιο, τον αέρα και το νερό για τη λειτουργία του, ενώ ο βιοκλιματικός σχεδιασμός θα δημιουργεί ιδανικές συνθήκες στους επισκέπτες. Η εγκατάσταση του μουσείου θα γίνει στο εγκαταλειμμένο νταμάρι, στις παρυφές του ψηλού Αηλιά, δίπλα από τη βόρεια είσοδο της πόλης, ύστερα από την μεταφορά του σταθμού μεταφόρτωσης απορριμμάτων και του πανηγυριού της πόλης σε άλλα σημεία και την ευρείας κλίμακας ανάπλαση της ευρύτερης περιοχής. Τόπος ιδανικός, αφού η κατασκευή στο εσωτερικό της βραχώδους κόγχης δεν θα προκαλεί με το μέγεθός της, αλλά θα δίνει επιπλέον και την ευκαιρία της οπτικής επαφής με την βιομηχανική περιοχή.

Σήμερα η διεύρυνση της έννοιας της πολιτιστικής κληρονομιάς, η ανάπτυξη των νέων τεχνολογιών, η διαμόρφωση πολυπολιτισμικών κοινωνιών απαιτούν μουσεία εξωστρεφή, έτσι ώστε να απαντούν στις απαιτήσεις ενός διευρυμένου κοινού. Το δικό μας μουσείο πρωτίστως θα έχει ως σκοπό την προστασία, την τεκμηρίωση και την ανάδειξη των τεχνολογιών ηλεκτρισμού από την εφεύρεσή του έως σήμερα. Ιδιαίτερα αυτών της τελευταίας πεντηκονταετίας που η παραγωγή εγκαταστάθηκε στην περιοχή. Για να πραγματοποιηθεί ο σκοπός καλύτερα, η έκθεση των αντικειμένων και η αναπαράσταση των λειτουργιών θα γίνεται μέσα από θεματικές ενότητες των διαφόρων σταδίων παραγωγής και με σύγχρονα οπτικοακουστικά μέσα. Η συντήρηση των εκθεμάτων θα γίνεται σε εργαστήρια από ειδικευμένο προσωπικό που το μουσείο θα διαθέτει.

Δεύτερη ανάγκη που θα καλύπτει το μουσείο είναι η «εκπαίδευση» και η ενημέρωση των επισκεπτών, κυρίως των μαθητών των σχολείων από όλη τη χώρα, που αναμένεται να το κατακλύζουν, σε μικρό χρονικό διάστημα μετά την έναρξη λειτουργίας του. Το μουσείο δεν θα είναι ένας στατικός χώρος εκθεμάτων, αλλά θα διατηρείται ζωντανό, αεικίνητο και ανοικτό σε πολλές διαφορετικές ομάδες κοινού. Θα απευθύνεται δυναμικά στους νέους. Θα επικοινωνεί με το διεθνές κοινό. Θα διοργανώνει στους χώρους που θα περιλαμβάνει η κατασκευή, εκθέσεις, διαλέξεις, προβολές. Θα παράγει εκπαιδευτικά προγράμματα. Θα περιλαμβάνει τη λειτουργία εκσυγχρονισμένου wedsite και e-shop, για ενημέρωση και διάθεση των προγραμμάτων. Στους ελκυστικούς χώρους θα λειτουργούν καταστήματα εστιατορίων και καφέ, προκαλώντας κίνηση και φέρνοντας έσοδα στο μουσείο. Τη διεύθυνση και τη λειτουργία του μουσείου θα αναλάβει ομάδα ειδικών επιστημόνων – μουσειολόγων. Το μουσείο θα στηρίζει ο σύλλογος «Φίλοι του Μουσείου Ηλεκτρισμού» που θα δημιουργηθεί. Πόροι για την κατασκευή του εξασφαλίσθηκαν από το πρόγραμμα δημοσίων επενδύσεων και από κοινοτικά προγράμματα. Τα εκθέματα θα διατεθούν από τη ΔΕΗ, με την οποία θα πραγματοποιηθεί ευρείας έκτασης συνεργασία. Τα λειτουργικά έξοδα του μουσείου θα καλύπτονται από επιχορηγήσεις υπουργείων, από χορηγούς, από ίδια έσοδα και από τον Δήμο Κοζάνης του οποίου θα αποτελεί ιδιοκτησία.