Ιδρύεται - κατασκευάζεται το Μουσείο Ηλεκτρισμού της Κοζάνης

Πρωταπριλιάτικο Αρθρο - Φανταστικό
(Δημοσιεύτηκε στην Ημερήσια Εφημερίδα της Κοζάνης "Πρωϊνός Λόγος" στις 1/4/2009)

Ένα μεγαλόπνοο έργο των φορέων και των κατοίκων της περιοχής αρχίζει να παίρνει σάρκα και οστά, αυτό του μεγάλου Μουσείου Ηλεκτρισμού της Κοζάνης. Σε καμία άλλη περιοχή της χώρας, η κοινωνική και οικονομική της ζωή δεν είναι τόσο συνδεδεμένη με την βιομηχανική δραστηριότητα στην παραγωγή ηλεκτρικής ενέργειας, όσο στο Νομό Κοζάνης. Το μουσείο, όσο η παραγωγή συνεχίζεται θα αποτελεί χώρο ενημέρωσης των επισκεπτών όλων των σταδίων και διαδικασιών παραγωγής, καθώς και των τεχνολογιών που χρησιμοποιούνται. Όταν η παραγωγή σταματήσει θα αποτελέσει το μέσον προστασίας και διατήρησης μιας τεράστιας πολιτιστικής κληρονομιάς που η παραγωγή θα αφήσει πίσω της. Παράλληλα το μουσείο ως χώρος έλξης επισκεπτών θα συμβάλει στην τοπική ανάπτυξη, στα πλαίσια ανάπτυξης του βιομηχανικού τουρισμού στην περιοχή που από τους φορείς επιχειρείται.

Μελετητές του έργου, ύστερα από διεθνή αρχιτεκτονικό διαγωνισμό που προκήρυξε ο Δήμος Κοζάνης, είναι το βιεννέζικο αρχιτεκτονικό γραφείο Delugan-Meissl, οι αρχιτέκτονες του οποίου σχεδίασαν και το Μουσείο της Porsche στη Στουτγάρδη της Γερμανίας. Το κτίριο, άκρως φουτουριστικού σχήματος, θα είναι πρωτοποριακό και από την πρώτη στιγμή θα αιχμαλωτίζει το μάτι. Το συγκεκριμένο μουσείο σχεδιάστηκε για να αναδειχθεί σε σημείο αναφοράς στη χώρα των πολλών μουσείων, πλην όμως λίγων βιομηχανικών. Ειδικότερα η αρχιτεκτονική σύλληψη της όψης του κελύφους προέρχεται από την σχηματική παράσταση των ηλεκτρονίων, ενώ τα υλικά που θα συνθέτουν την κατασκευή είναι το σκυρόδεμα, το μέταλλο και το γυαλί. Το εσωτερικό του κτιρίου θα κυριαρχείται από ένα σύνολο ανισοϋψών επιπέδων με διαφανή (γυάλινα στην περίπτωση) δάπεδα, όπως στα λεβητοστάσια των σταθμών παραγωγής, έτσι ώστε να επιτυγχάνεται η πρόσβαση σε κάθε σημείο των ογκωδών και πολύπλοκων συστημάτων. Την όλη κατασκευή εξωτερικά, θα περιβάλλει μία ευρεία υδάτινη επιφάνεια, υπογραμμίζοντας τη σημασία του νερού στην παραγωγή του ατμού. Αναπόσπαστο κομμάτι και εξίσου δυναμικό, θα είναι ο περιβάλλον ανοιχτός χώρος φιλοξενίας των μηχανημάτων εξόρυξης του λιγνίτη – διαδικασία βασική που προηγείται της παραγωγής του ηλεκτρισμού. Το κτίριο συνδυάζοντας το ντιζάιν και τις «πράσινες» τεχνολογίες, θα κατασκευασθεί με ανακυκλώσιμα υλικά και θα αξιοποιεί τον ήλιο, τον αέρα και το νερό για τη λειτουργία του, ενώ ο βιοκλιματικός σχεδιασμός θα δημιουργεί ιδανικές συνθήκες στους επισκέπτες. Η εγκατάσταση του μουσείου θα γίνει στο εγκαταλειμμένο νταμάρι, στις παρυφές του ψηλού Αηλιά, δίπλα από τη βόρεια είσοδο της πόλης, ύστερα από την μεταφορά του σταθμού μεταφόρτωσης απορριμμάτων και του πανηγυριού της πόλης σε άλλα σημεία και την ευρείας κλίμακας ανάπλαση της ευρύτερης περιοχής. Τόπος ιδανικός, αφού η κατασκευή στο εσωτερικό της βραχώδους κόγχης δεν θα προκαλεί με το μέγεθός της, αλλά θα δίνει επιπλέον και την ευκαιρία της οπτικής επαφής με την βιομηχανική περιοχή.

Σήμερα η διεύρυνση της έννοιας της πολιτιστικής κληρονομιάς, η ανάπτυξη των νέων τεχνολογιών, η διαμόρφωση πολυπολιτισμικών κοινωνιών απαιτούν μουσεία εξωστρεφή, έτσι ώστε να απαντούν στις απαιτήσεις ενός διευρυμένου κοινού. Το δικό μας μουσείο πρωτίστως θα έχει ως σκοπό την προστασία, την τεκμηρίωση και την ανάδειξη των τεχνολογιών ηλεκτρισμού από την εφεύρεσή του έως σήμερα. Ιδιαίτερα αυτών της τελευταίας πεντηκονταετίας που η παραγωγή εγκαταστάθηκε στην περιοχή. Για να πραγματοποιηθεί ο σκοπός καλύτερα, η έκθεση των αντικειμένων και η αναπαράσταση των λειτουργιών θα γίνεται μέσα από θεματικές ενότητες των διαφόρων σταδίων παραγωγής και με σύγχρονα οπτικοακουστικά μέσα. Η συντήρηση των εκθεμάτων θα γίνεται σε εργαστήρια από ειδικευμένο προσωπικό που το μουσείο θα διαθέτει.

Δεύτερη ανάγκη που θα καλύπτει το μουσείο είναι η «εκπαίδευση» και η ενημέρωση των επισκεπτών, κυρίως των μαθητών των σχολείων από όλη τη χώρα, που αναμένεται να το κατακλύζουν, σε μικρό χρονικό διάστημα μετά την έναρξη λειτουργίας του. Το μουσείο δεν θα είναι ένας στατικός χώρος εκθεμάτων, αλλά θα διατηρείται ζωντανό, αεικίνητο και ανοικτό σε πολλές διαφορετικές ομάδες κοινού. Θα απευθύνεται δυναμικά στους νέους. Θα επικοινωνεί με το διεθνές κοινό. Θα διοργανώνει στους χώρους που θα περιλαμβάνει η κατασκευή, εκθέσεις, διαλέξεις, προβολές. Θα παράγει εκπαιδευτικά προγράμματα. Θα περιλαμβάνει τη λειτουργία εκσυγχρονισμένου wedsite και e-shop, για ενημέρωση και διάθεση των προγραμμάτων. Στους ελκυστικούς χώρους θα λειτουργούν καταστήματα εστιατορίων και καφέ, προκαλώντας κίνηση και φέρνοντας έσοδα στο μουσείο. Τη διεύθυνση και τη λειτουργία του μουσείου θα αναλάβει ομάδα ειδικών επιστημόνων – μουσειολόγων. Το μουσείο θα στηρίζει ο σύλλογος «Φίλοι του Μουσείου Ηλεκτρισμού» που θα δημιουργηθεί. Πόροι για την κατασκευή του εξασφαλίσθηκαν από το πρόγραμμα δημοσίων επενδύσεων και από κοινοτικά προγράμματα. Τα εκθέματα θα διατεθούν από τη ΔΕΗ, με την οποία θα πραγματοποιηθεί ευρείας έκτασης συνεργασία. Τα λειτουργικά έξοδα του μουσείου θα καλύπτονται από επιχορηγήσεις υπουργείων, από χορηγούς, από ίδια έσοδα και από τον Δήμο Κοζάνης του οποίου θα αποτελεί ιδιοκτησία.