Κοζάνης Κτίρια

(Δημοσιεύτηκε στην Ημερήσια Εφημερίδα της Κοζάνης "Πρωϊνός Λόγος" στις 31/1/2009)

Η αλλαγή του χρόνου συνοδεύτηκε με μία άλλη, αυτή της όψης της πόλης, σε ό,τι τουλάχιστον αφορά τα νέα κτίρια που προστίθενται στην Κοζάνη. Σε λίγο καιρό ξεκινά η κατασκευή του κτιρίου που θα στεγάσει τις Αστυνομικές Υπηρεσίες της περιοχής. Το πολυπόθητο κτίριο, αρκετών εκατοντάδων τετραγωνικών μέτρων, θα υψωθεί στην νότια πλευρά της πόλης, σε ιδιόκτητο οικόπεδο του αρμόδιου Υπουργείου, πυκνώνοντας τον οικοδομικό ιστό ανάμεσα στην παλαιά πόλη και τη νέα στο Παϋάμπορο. Σχεδόν ολοκληρώθηκε η ανακατασκευή του κτιρίου που στεγάζει το Αρχαιολογικό Μουσείο της πόλης, στην οδό Δημοκρατίας. Το κτίριο ενισχυμένο στατικά, διατηρεί ακριβώς κάθε αρχιτεκτονικό στοιχείο του παλαιού. Έως και το εξωτερικό υπόστεγο, στη μικρή αυλή. Το κτίριο του Αρχαιολογικού Μουσείου, αποτελεί ενότητα, με τα δύο κτίρια του Λαογραφικού Μουσείου – Φυσικής Ιστορίας, διαφορετικού όμως αρχιτεκτονικού ρυθμού. Τη θεματική αυτή ενότητα, δίχως αμφιβολία, θα συμπλήρωνε το μουσείο ηλεκτρισμού, εάν και όποτε αποφασισθεί η δημιουργία του. Φαντάζομαι την υλοποίηση ενός project, παράδειγμα των δυνατοτήτων της νέας αρχιτεκτονικής. Ελπίζω στην κατασκευή ενός πληθωρικού οικοδομήματος, φουτουριστικού σχεδιασμού, με περιβαλλοντικές όμως ευαισθησίες, στον ελεύθερο χώρο που φιλοξενεί τα τελευταία χρόνια το πανηγύρι της πόλης. Εκεί, με θέα τα ορυχεία εξόρυξης του λιγνίτη, τα άσπρα σύννεφα ατμού των σταθμών παραγωγής ηλεκτρισμού, δίπλα στα «νεκρά» νταμάρια, κάτω από τον γρανιτένιο λόφο του ψηλού Αι – Ηλιά.

Τον καιρό αυτό, λύνονται νομικά ζητήματα, που άπτονται του μέλλοντος, ενός σημαντικού κτιρίου της πόλης, ενός αρχιτεκτονήματος του σπουδαίου Έλληνα αρχιτέκτονα Άρη Κωνσταντινίδη. Το κτίριο, που από τη δεκαετία του 60 στέγαζε το ξενοδοχείο «ΞΕΝΙΑ», διότι περί αυτού πρόκειται, τελευταία «γνώρισε» στιγμές πλήρους εγκατάλειψης. Το κτίριο θα ανακαινισθεί και θα λειτουργήσει πάλι ως ξενοδοχείο, από γνωστούς τοπικούς επιχειρηματίες. Κλειδί στην όλη υπόθεση, αποτελεί ο Δήμος Κοζάνης, ιδιοκτήτης κατά ένα τρόπο, του οικοπέδου. Ο Δήμος και ως ο κύριος φορέας διοίκησης της πόλης, υποχρεούται να επιβλέψει την απόλυτη εφαρμογή όρων και προϋποθέσεων που διέπουν τις ανακαινίσεις ιστορικών κτιρίων, κατά την ανακαίνισή του. Ιδίως να αποτρέψει τυχόν επεκτάσεις του κτιρίου, αλλοιώνοντας την αρχική του φυσιογνωμία και συρρικνώνοντας τον ελεύθερο χώρο του «οικοπέδου», ενός χώρου στο καλύτερο σημείο της πόλης. Η ανακαίνιση - επαναλειτουργία του «ΞΕΝΙΑ» θα ακολουθήσει τις ανανεώσεις των άλλων ξενοδοχείων της πόλης που αυτό τον καιρό τελείωσαν ή βρίσκονται σε εξέλιξη. Φυσικά τομή στη βελτίωση της αισθητικής της πόλης, αλλά και στην προσπάθεια διατήρησης της πολιτιστικής μας κληρονομιάς, αποτελεί η επισκευή - επανάχρηση του κτιρίου που στεγάζει το ξενοδοχείο «ΕΡΜΙΟΝΙΟΝ», στο κέντρο της πόλης. Το κτίριο, αξίζει να αναφερθεί για άλλη μια φορά, κτίστηκε με σχέδια του μηχανικού Μαξ Ρούμπενς το 1932 και είναι, από αρχιτεκτονικής πλευράς, εκλεκτικιστικό τυπικό της περιόδου 1920 – 1930.

Στην οδό Βενιζέλου κατασκευάσθηκε τα τελευταία χρόνια και χρησιμοποιείται ήδη, κτιριακό συγκρότημα γραφείων και καταστημάτων, σε ό,τι αφορά το ισόγειο. Το κτίριο καταλαμβάνει ολόκληρη την πάνω πλευρά του οικοδομικού τετραγώνου, που εκτείνεται μεταξύ της οδού Βενιζέλου και της πλατείας Λασσάνη. Το ογκώδες κτίριο, αν και επιβαρύνει το ήδη επιβαρημένο κτιριακά κέντρο, λόγω της καλαίσθητης πρόσοψης – πρόσοψη επενδυμένη με μάρμαρο, λόγω του κλασικού αρχιτεκτονικού στιλ γραφείων – ενός στιλ όχι ιδιαίτερα συνηθισμένου στην πόλη και σε συνδυασμό με την αναβαθμισμένη αισθητικά – λειτουργικά οδό Βενιζέλου, συμβάλει στη βελτίωση του πολύπαθου αισθητικού ορίζοντα του κέντρου της Κοζάνης. Προσομοιάζει το μέρος αυτό της πόλης με εκείνα των κέντρων των μεγάλων πόλεων. Με αυτόν τον τρόπο επενεργεί στην αισθητική και η κατασκευή των νέων κτιρίων, για εμπορική χρήση, στην οδό Κ. Καραμανλή. Με τη διαφορά βεβαίως, της ύπαρξης εδώ, βιομηχανικών κτιρίων από ατσάλι και γυαλί περισσότερο, μεγάλου εμβαδού, με εξωτερικά και εσωτερικά parkink, ευρισκόμενα ένθεν κακείθεν φαρδιάς λεωφόρου, όπως στις εισόδους των μεγάλων πόλεων. Οι κτιριακές εγκαταστάσεις του Πανεπιστημίου Δ. Μακεδονίας που θα δημιουργηθούν, θα αποτελέσουν πεδίο δόξης λαμπρόν, αρχιτεκτονικών εφαρμογών. Σήμερα όπου, εκτός του σχεδιασμού, των υλικών και των σκοπών της αρχιτεκτονικής, παίζουν πρωταγωνιστικό ρόλο η τεχνολογία και τα multimedia, απαιτούνται νέοι θεσμοί, νέα «εργαλεία». Η δημιουργία ενός Γραφείου Πολεοδομικής Πολιτικής, δίπλα και πάνω από τις πολεοδομικές και τεχνικές υπηρεσίες του Δήμου θα ήταν ίσως, ό,τι χρειάζεται, έτσι ώστε, εκπονώντας και εφαρμόζοντας πολιτικές στήριξης, να βελτιωθεί το αισθητικό «πρόσωπο» της πόλης. Γιατί όχι, να αποκτήσει η πόλη μία δική της, ξεχωριστή αρχιτεκτονική φυσιογνωμία, διαφοροποιούμενη από το τυπικό «γκρίζο» των περισσότερων ελληνικών πόλεων.