(Δημοσιεύτηκε στην Ημερήσια Εφημερίδα της Κοζάνης "Πρωϊνός Λόγος" στις 12/6/2009)
Την κεντρική πλατεία της πόλης αποτελεί οικοδομικό τετράγωνο κενό κτιρίων κατάλληλα διαμορφωμένο. Έχει τετράγωνο σχήμα, ελαφρά κλίση προς τις δύο της πλευρές, την οδό Ειρήνης και την οδό Τσόντζα, όπως και κλίση του εδάφους στο σημείο αυτό της πόλης. Την πλατεία περιβάλουν οι οδοί, Κοβεντάρων στην πάνω πλευρά, Ειρήνης στην κάτω πλευρά, Τσόντζα και Π.Μελά στις άλλες δύο πλευρές, αριστερά και δεξιά αντίστοιχα. Οι οδοί Ειρήνης και Τσόντζα είναι πεζοδρομημένες και ως εκ τούτου ενσωματωμένες στην λειτουργία της πλατείας. Η οδός Κοβεντάρων αποτελεί κυρίως τον χώρο στάθμευσης των ταξί και δευτερευόντως τη δίοδο προς την προέκταση της Τσόντζα και τις καθέτους αυτής, όσες δεν είναι πεζοδρομημένες. Η οδός Παύλου Μελά αποτελεί κεντρική οδική αρτηρία της πόλης. Επί των οδών Κοβεντάρων και Π. Μελά η πλατεία εκτείνεται με τη μορφή πεζοδρομίου. Ο χώρος της πλατείας μοιράζεται μεταξύ ελεύθερου – ανοιχτού χώρου και νησίδων πρασίνου, σε αναλογία περίπου 70 προς 30. Ο ανοιχτός χώρος χωρίζεται σε δύο επίπεδα με μικρή υψομετρική διαφορά ο ένας από τον άλλον. Οι νησίδες πρασίνου είτε βρίσκονται στο ύψος της πλατείας, είτε είναι υπερυψωμένες και κάποιες από αυτές σε σχήμα κύκλου. Οι πρώτες περιβάλλονται με μικρού ύψους προστατευτικό κάγκελο. Στις νησίδες εκτός των λουλουδιών και των χαμηλών φυτών υπάρχει μικρός αριθμός δένδρων. Η πλατεία κυρίως περιφερειακά και κατά διαστήματα είναι περιτειχισμένη, με μικρού ύψους πέτρινο τείχος, ενώ κάτω είναι στρωμένη με πέτρινες πλάκες προέλευσης Πηλίου. Ως δομικά υλικά χρησιμοποιήθηκαν εκτός από τις πέτρινες πλάκες, το βιομηχανικό γεμάτο τούβλο στα σκαλοπάτια, οι κεραμικές πλάκες για την επένδυση των υπερυψωμένων κυκλικών νησίδων πρασίνου και πέτρα για την τειχοποιία, ίδιας προέλευσης με τις πέτρινες πλάκες. Στον χώρο υπάρχουν παγκάκια, κοντά στις νησίδες πρασίνου. Τον χώρο κοσμεί μικρός αριθμός αγαλμάτων και μία βρύση. Ο φωτισμός της πλατείας γίνεται μέσω λαμπτήρων σε μεταλλικούς στύλους. Στην πλατεία περιφερειακά υπάρχουν περίπτερα, τρία στο πεζοδρόμιο επί της Π. Μελά, δύο στην γωνία της πλατείας επί των οδών Ειρήνης και Τσόντζα και ένα στο αντίθετο από την πλατεία πεζοδρόμιο της οδού Π. Μελά.
Η κεντρική πλατεία αποτελεί το σημείο αναφοράς της πόλης. Η οδός Ειρήνης που την περιβάλει στην κάτω πλευρά, αποτελεί τον κεντρικό πεζόδρομο της πόλης. Επί της οδού Ειρήνης βρίσκονται το Δημαρχείο, το ψηλό κτίριο του ωρολογιού και το οποίο αποτελεί το σήμα κατατεθέν της πόλης, καθώς και ο παλιός ναός του Αγ. Νικολάου, πολιούχος της πόλης. Επί της οδού Τσόντζα βρίσκεται το ιστορικό ξενοδοχείο Ερμιόνιον. Σε κτίρια των οδών στεγάζονται τα καταστήματα τραπεζών και τα καφέ της πόλης. Την πλατεία ευρύτερα περιβάλει δίκτυο πεζοδρόμων. Από την πλατεία δεξιά και μετά την οδό Π. Μελά βρίσκεται το εμπορικό κέντρο της πόλης.
Στην πλατεία λαμβάνουν χώρα κοινωνικές, πολιτιστικές και πολιτικές εκδηλώσεις. Η Αναστάσιμος Ακολουθία, οι επιμνημόσυνες δεήσεις και οι καταθέσεις στεφάνων κατά τις εθνικές επετείους, η Αποκριά της Κοζάνης, οι συγκεντρώσεις διαμαρτυρίας εργαζομένων, οι πολιτικές προεκλογικές συγκεντρώσεις των κομμάτων. Τις πρωινές ώρες συνταξιούχοι καθισμένοι στα παγκάκια πολιτικολογούν, τις μεσημεριανές ώρες πολιτικά στελέχη στην καφετέρια του ξενοδοχείου αναλύουν την κεντρική και τοπική πολιτική κατάσταση, τις απογευματινές ώρες μητέρες με τα μικρά παιδιά τους περνούν την ώρα τους παίζοντας τα παιδιά στον ελεύθερο χώρο της πλατείας, τις βραδινές η νεολαία περιφέρεται, επισκεπτόμενη τα καφέ και τα μπαρ γύρω από την πλατεία.
Η κεντρική πλατεία από τεχνικής, αισθητικής και λειτουργικής πλευράς καλύπτει ως ένα βαθμό τις ανάγκες για τις οποίες κατασκευάσθηκε, όταν κατασκευάσθηκε αρχικά και ανακατασκευάσθηκε στις αρχές τις δεκαετίας του ’80. Η ανακατασκευή προσάρμοσε την πλατεία στα νέα τότε δεδομένα. Ωστόσο από τον χρόνο ανακατασκευής έως σήμερα πέρασαν σχεδόν 30 χρόνια. Στο διάστημα αυτό νέα αισθητικά πρότυπα και νέες λειτουργικά ανάγκες προέκυψαν οι οποίες απαιτούν νέα προσαρμογή και ως εκ τούτου, την ανακατασκευή της πλατείας.
Η πλατεία σήμερα έχει τα εξής τεχνικά, αισθητικά και λειτουργικά μειονεκτήματα. Οι πέτρινες πλάκες συχνά αποκολλούνται και τα τούβλα θραύονται. Οι συγκεκριμένες πέτρινες πλάκες και οι πέτρες ως δομικά υλικά ουδεμία σχέση έχουν με την περιοχή. Η διαφορά τους είναι εμφανής με την πέτρα της περιοχής που είναι κτισμένα τα κτίρια του ωρολογιού και της εκκλησίας του Αγ. Νικολάου. Οι προσβάσεις στην πλατεία από τις παρακείμενες οδούς είναι περιορισμένες. Η διάταξη των νησίδων πρασίνου δημιουργεί προβλήματα κατά τις συγκεντρώσεις του πλήθους. Το πρόβλημα αποδεικνύεται από το γεγονός, ότι την εξέδρα που στήνεται για τις εκδηλώσεις οι διοργανωτές συχνά αλλάζουν θέση, αφού κάθε φορά κρίνεται ανεπιτυχής η επιλογή της. Η οδός Τσόντζα είναι εντελώς αποκομμένη με την κεντρική πλατεία. Η διάταξη του ανοιχτού – ελεύθερου χώρου, των νησίδων πρασίνου και των πεζοδρομίων δεν διευκολύνουν την τοποθέτηση τραπεζοκαθισμάτων από τα παρακείμενα καφέ. Δεν αξιοποιείται ο χώρος της οδού Κοβεντάρων στους σκοπούς της πλατείας, καθώς και ο περιβάλλον χώρος του ναού του Αγ. Νικολάου. Η κίνηση των αυτοκινήτων της οδού Π. Μελά ενοχλεί τις δραστηριότητες στην πλατεία. Το περίπτερο επί της Π. Μελά, στο αντίθετο από την πλατεία πεζοδρόμιο, κόβει την κίνηση των πεζών στο πεζοδρόμιο, αναγκάζοντάς τους να κατεβούν στον δρόμο.
Η ανακατασκευή της πλατείας, όταν αυτό καταστεί δυνατό, πρέπει να εξαλείψει τα μειονεκτήματα που αναφέρθηκαν. Η αρχιτεκτονική μελέτη που θα εφαρμοσθεί, να προκύψει ύστερα από διεθνή αρχιτεκτονικό διαγωνισμό. Το ύφος της πλατείας να συνάδει με αυτό της πόλης, όπως αυτό διαμορφώθηκε από την ιστορία, τις παραγωγικές δραστηριότητες, τον πολιτισμό, τις διάφορες καλλιτεχνικές τεχνοτροπίες και ρεύματα της περιοχής.
Η νέα πλατεία να ενσωματώνει αισθητικά και λειτουργικά τις οδούς Κοβεντάρων και Π. Μελά, διατηρώντας ωστόσο οι δρόμοι αυτοί ένα μέρος της κίνησης των αυτοκινήτων. Δηλαδή να μετατραπούν οι δρόμοι σε οδούς ήπιας κυκλοφορίας, όπως η οδός Μακεδονομάχων, έτσι ώστε να αυξηθεί ο ωφέλιμος χώρος της πλατείας. Η ανακατασκευή να δίνει τη δυνατότητα τοποθέτησης τραπεζοκαθισμάτων στο κυρίως μέρος της πλατείας και σε όλες τις πλευρές της, ακόμη και στην πλευρά της επί της οδού Π. Μελά ανοίγοντας εκεί νέα καφέ, έτσι ώστε η πλατεία να αποκτήσει την μορφή και τον χαρακτήρα πλατειών άλλων πόλεων της χώρας. Με την ανακατασκευή να ελευθερωθεί η οδός Τσόντζα από τα τραπεζοκαθίσματα εξασφαλίζοντας την ανεμπόδιστη κίνηση των πεζών, όπως στην οδό Ειρήνης. Να διευκολύνει η διάταξη ελεύθερου χώρου και νησίδων πρασίνου τις συγκεντρώσεις πλήθους και μέσω της δυνατότητας τοποθέτησης της εξέδρας σε σταθερό σημείο. Να γίνει η εκτεταμένη χρήση μαρμάρου, κατάλληλα επεξεργασμένου, ως τοπικό προϊόν, στην κατασκευή της πλατείας. Να χρησιμοποιηθεί το νερό μέσω πιδάκων ως ηχοπέτασμα, στις πλευρές της πλατείας όπου στους δρόμους θα διατηρηθεί η κίνηση οχημάτων. Να τοποθετηθεί πέτρα στο οδόστρωμα της οδού Π. Μελά στο τμήμα της που εφάπτεται της πλατείας, καθώς και στην οδό Κοβεντάρων, έτσι ώστε να αποτρέπεται η κίνηση αυτοκινήτων μέσω αυτών. Να υποβιβασθεί κατά τι το οδόστρωμα της οδού Π. Μελά για να αναδειχθεί περαιτέρω η πλατεία. Να αυξηθεί ο φωτισμός της πλατείας και των γύρω δρόμων και πεζοδρόμων. Να αναδιαμορφωθεί ο εσωτερικός περιβάλλον χώρος του ναού του Αγ. Νικολάου, έτσι ώστε να ενσωματωθεί σε αυτόν της πλατείας και με τρόπο που να βελτιώνεται η οπτική επαφή του ναού από την πλατεία. Να γίνει νέα χωροθέτηση των περιπτέρων.
Η ανακατασκευή της πλατείας δεν είναι πολυτέλεια και η δαπάνη για τον σκοπό αυτό, σπατάλη χρημάτων. Η ανακατασκευή αποτελεί αναγκαιότητα για την πόλη, μιας πόλης που από την προηγούμενη ανακατασκευή της κεντρικής της πλατείας διπλασίασε τον πληθυσμό της, εξελίχθηκε σε διοικητικό κέντρο της περιφέρειας, απέκτησε πανεπιστήμιο, έγινε πόλη της Εγνατίας Οδού και των δύο μέχρι στιγμής καθέτων της, μετατράπηκε σε ισχυρό περιφερειακό οικονομικό κέντρο. Η συγκυρία είναι ευνοϊκή δεδομένου ότι πολιτικός προϊστάμενος στην τεχνική υπηρεσία του Δήμου Κοζάνης είναι ο αντιδήμαρχος κ. Θεόδωρος Βασδάρης. Ο εν λόγω δημοτικός σύμβουλος και μηχανικός στο επάγγελμα, μπορεί να δρομολογήσει την πραγματοποίηση ενός τόσου σημαντικού έργου, αυτό της ανακατασκευής της κεντρικής πλατείας της πόλης.
Παρασκευή 19 Ιουνίου 2009
Κυριακή 19 Απριλίου 2009
Μπροστά στον εργασιακό μεσαίωνα
(Δημοσιεύτηκε στην Ημερήσια Εφημερίδα της Κοζάνης "Πρωϊνός Λόγος" στις 7/4/2009)
Μετά την λήψη μέτρων εισπρακτικού χαρακτήρα από την κυβέρνηση προς τους μισθωτούς και συνταξιούχους, για την αντιμετώπιση της οικονομικής κρίσης, ο πρωθυπουργός σκέπτεται να προχωρήσει στην ελαστικοποίηση των εργασιακών σχέσεων. «Δεν είναι κακό» είπε ο κ. Καραμανλής, «προκειμένου να κλείσει μία επιχείρηση, να μειωθούν οι ώρες εργασίας των εργαζομένων στην επιχείρηση με την αντίστοιχη μείωση των αποδοχών, ύστερα από συμφωνία βεβαίως, εργοδότη εργαζομένων». Τον πρωθυπουργό προκατέλαβε ήδη ο πρόεδρος του Συνδέσμου Βιομηχανιών Βορείου Ελλάδος, λαμβάνοντας το μέτρο στη δική του επιχείρηση. Την άποψη του πρωθυπουργού προφανώς, ενστερνίζονται πολλοί άλλοι επιχειρηματίες, οι οποίοι δεν βλέπουν την ώρα η άποψη αυτή να γίνει πράξη.
Η σκέψη ή μάλλον, η σιωπηλώς ειλλημμένη απόφαση, έρχεται τη στιγμή που οι εργαζόμενοι στον ιδιωτικό τομέα, πέρα από τις χαμηλές αποδοχές, τις αποδοχές των 700 ευρώ που λαμβάνουν, υφίστανται ήδη πίεση στα εργατικά τους δικαιώματα. Εντατικοποιημένη εργασία, παράνομες απολύσεις, μη καταβολή υπερωριών, δώρων, επιδομάτων και προσαυξήσεων λόγω Kυριακών – εορτών, αποζημιώσεων, μη καταβολή ακόμη και των δεδουλευμένων. Και όλα αυτά όταν οι Επιθεωρήσεις Εργασίες υπολειτουργούν λόγω έλλειψης προσωπικού, σε βαθμό, που τα συνδικάτα μιλούν περί συνειδητής διάλυσης των ελεγκτικών μηχανισμών του κράτους από την κυβέρνηση. Με ποιους λοιπόν μηχανισμούς το κράτος θα ελέγξει τη συμφωνία εργοδοτών – εργαζομένων, την οποία ο πρωθυπουργός επιθυμεί;
Αλλά δεν είναι μόνο η υποβάθμιση των εργασιακών σχέσεων. Είναι και ο αρνητικός επηρεασμός της εθνικής οικονομίας από την χαλαρότητα των επιχειρήσεων λόγω του υπερπροστατευμού τους από το κράτος, ο οποίος υπερπροστατευτισμός συνίσταται στην υποβάθμιση των εργασιακών σχέσεων καθώς και σε δικαιώματα και προνόμια που η κυβέρνηση παρέχει προς τις επιχειρήσεις. Οι επιχειρήσεις αντί άλλων μέτρων που πρέπει να λάβουν όπως π.χ., η σωστή διοίκηση, ο μηχανολογικός εκσυγχρονισμός, η παραγωγή νέων προϊόντων, η αναζήτηση νέων αγορών, καταφεύγουν στην εύκολη λύση των απολύσεων και των περικοπών εξόδων σε ότι αφορά τους εργαζόμενους. Επιχειρήσεις που στέκονται σε ξύλινα πόδια, θα οδηγηθούν αναπόφευκτα στη χρεοκοπία και την εκκαθάριση. Άλλωστε δεν είναι σπάνιο το φαινόμενο, επιχειρήσεις να χρεοκοπούν και οι επιχειρηματίες να ευημερούν. Ως εκ τούτου, προτιμότερο είναι το έγκαιρο κλείσιμο μιας επιχείρησης από την προβληματική της λειτουργία, με υποβαθμισμένες τις εργασιακές σχέσεις. Μία άλλη επιχείρηση, νέα, που θα στηθεί δίπλα σε αυτή που έκλεισε, υγειώς λειτουργούσα και με προοπτική, θα απορροφήσει τους απολυμένους εργαζόμενους. Όταν δε, πρόκειται για κλάδο επιχειρήσεων ο οποίος βρίσκεται σε κρίση λόγω γενικότερων αλλαγών στις καταναλωτικές συνήθειες, δύο φορές οι επιχειρήσεις να αλλάξουν αντικείμενο ή να κλείσουν. Ποια προοπτική σήμερα, σε περίοδο διεθνούς αντικαπνιστικής εκστρατείας, μπορεί να έχει η καπνοβιομηχανία;
Η υποβάθμιση των εργασιακών σχέσεων σε συνδυασμό με την οικονομική εξαθλίωση των εργαζομένων ήδη προκαλούν κοινωνικές εντάσεις. Πολλοί συνδέουν τα γεγονότα του Δεκεμβρίου με τη δεινή θέση στην οποία βρίσκονται ευρείες λαϊκές μάζες. Πολιτικές που εφαρμόζονται κρίνονται πως βρίσκονται σε λάθος κατεύθυνση, στη χειρότερη περίπτωση, ότι είναι αναποτελεσματικές. Η εγκληματικότητα ενισχύεται. Η τρομοκρατία αναβιώνει. Το πολιτικό σύστημα ευθέως αμφισβητείται. Η κυβέρνηση, είναι καιρός να αντιληφθεί, πως το εκλογικό σώμα της γυρίζει την πλάτη, αντί της συσπείρωσης προς αυτή, που αυτή επιθυμεί και ελπίζει, λόγω της οικονομικής κρίσης.
Μετά την λήψη μέτρων εισπρακτικού χαρακτήρα από την κυβέρνηση προς τους μισθωτούς και συνταξιούχους, για την αντιμετώπιση της οικονομικής κρίσης, ο πρωθυπουργός σκέπτεται να προχωρήσει στην ελαστικοποίηση των εργασιακών σχέσεων. «Δεν είναι κακό» είπε ο κ. Καραμανλής, «προκειμένου να κλείσει μία επιχείρηση, να μειωθούν οι ώρες εργασίας των εργαζομένων στην επιχείρηση με την αντίστοιχη μείωση των αποδοχών, ύστερα από συμφωνία βεβαίως, εργοδότη εργαζομένων». Τον πρωθυπουργό προκατέλαβε ήδη ο πρόεδρος του Συνδέσμου Βιομηχανιών Βορείου Ελλάδος, λαμβάνοντας το μέτρο στη δική του επιχείρηση. Την άποψη του πρωθυπουργού προφανώς, ενστερνίζονται πολλοί άλλοι επιχειρηματίες, οι οποίοι δεν βλέπουν την ώρα η άποψη αυτή να γίνει πράξη.
Η σκέψη ή μάλλον, η σιωπηλώς ειλλημμένη απόφαση, έρχεται τη στιγμή που οι εργαζόμενοι στον ιδιωτικό τομέα, πέρα από τις χαμηλές αποδοχές, τις αποδοχές των 700 ευρώ που λαμβάνουν, υφίστανται ήδη πίεση στα εργατικά τους δικαιώματα. Εντατικοποιημένη εργασία, παράνομες απολύσεις, μη καταβολή υπερωριών, δώρων, επιδομάτων και προσαυξήσεων λόγω Kυριακών – εορτών, αποζημιώσεων, μη καταβολή ακόμη και των δεδουλευμένων. Και όλα αυτά όταν οι Επιθεωρήσεις Εργασίες υπολειτουργούν λόγω έλλειψης προσωπικού, σε βαθμό, που τα συνδικάτα μιλούν περί συνειδητής διάλυσης των ελεγκτικών μηχανισμών του κράτους από την κυβέρνηση. Με ποιους λοιπόν μηχανισμούς το κράτος θα ελέγξει τη συμφωνία εργοδοτών – εργαζομένων, την οποία ο πρωθυπουργός επιθυμεί;
Αλλά δεν είναι μόνο η υποβάθμιση των εργασιακών σχέσεων. Είναι και ο αρνητικός επηρεασμός της εθνικής οικονομίας από την χαλαρότητα των επιχειρήσεων λόγω του υπερπροστατευμού τους από το κράτος, ο οποίος υπερπροστατευτισμός συνίσταται στην υποβάθμιση των εργασιακών σχέσεων καθώς και σε δικαιώματα και προνόμια που η κυβέρνηση παρέχει προς τις επιχειρήσεις. Οι επιχειρήσεις αντί άλλων μέτρων που πρέπει να λάβουν όπως π.χ., η σωστή διοίκηση, ο μηχανολογικός εκσυγχρονισμός, η παραγωγή νέων προϊόντων, η αναζήτηση νέων αγορών, καταφεύγουν στην εύκολη λύση των απολύσεων και των περικοπών εξόδων σε ότι αφορά τους εργαζόμενους. Επιχειρήσεις που στέκονται σε ξύλινα πόδια, θα οδηγηθούν αναπόφευκτα στη χρεοκοπία και την εκκαθάριση. Άλλωστε δεν είναι σπάνιο το φαινόμενο, επιχειρήσεις να χρεοκοπούν και οι επιχειρηματίες να ευημερούν. Ως εκ τούτου, προτιμότερο είναι το έγκαιρο κλείσιμο μιας επιχείρησης από την προβληματική της λειτουργία, με υποβαθμισμένες τις εργασιακές σχέσεις. Μία άλλη επιχείρηση, νέα, που θα στηθεί δίπλα σε αυτή που έκλεισε, υγειώς λειτουργούσα και με προοπτική, θα απορροφήσει τους απολυμένους εργαζόμενους. Όταν δε, πρόκειται για κλάδο επιχειρήσεων ο οποίος βρίσκεται σε κρίση λόγω γενικότερων αλλαγών στις καταναλωτικές συνήθειες, δύο φορές οι επιχειρήσεις να αλλάξουν αντικείμενο ή να κλείσουν. Ποια προοπτική σήμερα, σε περίοδο διεθνούς αντικαπνιστικής εκστρατείας, μπορεί να έχει η καπνοβιομηχανία;
Η υποβάθμιση των εργασιακών σχέσεων σε συνδυασμό με την οικονομική εξαθλίωση των εργαζομένων ήδη προκαλούν κοινωνικές εντάσεις. Πολλοί συνδέουν τα γεγονότα του Δεκεμβρίου με τη δεινή θέση στην οποία βρίσκονται ευρείες λαϊκές μάζες. Πολιτικές που εφαρμόζονται κρίνονται πως βρίσκονται σε λάθος κατεύθυνση, στη χειρότερη περίπτωση, ότι είναι αναποτελεσματικές. Η εγκληματικότητα ενισχύεται. Η τρομοκρατία αναβιώνει. Το πολιτικό σύστημα ευθέως αμφισβητείται. Η κυβέρνηση, είναι καιρός να αντιληφθεί, πως το εκλογικό σώμα της γυρίζει την πλάτη, αντί της συσπείρωσης προς αυτή, που αυτή επιθυμεί και ελπίζει, λόγω της οικονομικής κρίσης.
Τετάρτη 1 Απριλίου 2009
Ιδρύεται - κατασκευάζεται το Μουσείο Ηλεκτρισμού της Κοζάνης
Πρωταπριλιάτικο Αρθρο - Φανταστικό
(Δημοσιεύτηκε στην Ημερήσια Εφημερίδα της Κοζάνης "Πρωϊνός Λόγος" στις 1/4/2009)
Ένα μεγαλόπνοο έργο των φορέων και των κατοίκων της περιοχής αρχίζει να παίρνει σάρκα και οστά, αυτό του μεγάλου Μουσείου Ηλεκτρισμού της Κοζάνης. Σε καμία άλλη περιοχή της χώρας, η κοινωνική και οικονομική της ζωή δεν είναι τόσο συνδεδεμένη με την βιομηχανική δραστηριότητα στην παραγωγή ηλεκτρικής ενέργειας, όσο στο Νομό Κοζάνης. Το μουσείο, όσο η παραγωγή συνεχίζεται θα αποτελεί χώρο ενημέρωσης των επισκεπτών όλων των σταδίων και διαδικασιών παραγωγής, καθώς και των τεχνολογιών που χρησιμοποιούνται. Όταν η παραγωγή σταματήσει θα αποτελέσει το μέσον προστασίας και διατήρησης μιας τεράστιας πολιτιστικής κληρονομιάς που η παραγωγή θα αφήσει πίσω της. Παράλληλα το μουσείο ως χώρος έλξης επισκεπτών θα συμβάλει στην τοπική ανάπτυξη, στα πλαίσια ανάπτυξης του βιομηχανικού τουρισμού στην περιοχή που από τους φορείς επιχειρείται.
Μελετητές του έργου, ύστερα από διεθνή αρχιτεκτονικό διαγωνισμό που προκήρυξε ο Δήμος Κοζάνης, είναι το βιεννέζικο αρχιτεκτονικό γραφείο Delugan-Meissl, οι αρχιτέκτονες του οποίου σχεδίασαν και το Μουσείο της Porsche στη Στουτγάρδη της Γερμανίας. Το κτίριο, άκρως φουτουριστικού σχήματος, θα είναι πρωτοποριακό και από την πρώτη στιγμή θα αιχμαλωτίζει το μάτι. Το συγκεκριμένο μουσείο σχεδιάστηκε για να αναδειχθεί σε σημείο αναφοράς στη χώρα των πολλών μουσείων, πλην όμως λίγων βιομηχανικών. Ειδικότερα η αρχιτεκτονική σύλληψη της όψης του κελύφους προέρχεται από την σχηματική παράσταση των ηλεκτρονίων, ενώ τα υλικά που θα συνθέτουν την κατασκευή είναι το σκυρόδεμα, το μέταλλο και το γυαλί. Το εσωτερικό του κτιρίου θα κυριαρχείται από ένα σύνολο ανισοϋψών επιπέδων με διαφανή (γυάλινα στην περίπτωση) δάπεδα, όπως στα λεβητοστάσια των σταθμών παραγωγής, έτσι ώστε να επιτυγχάνεται η πρόσβαση σε κάθε σημείο των ογκωδών και πολύπλοκων συστημάτων. Την όλη κατασκευή εξωτερικά, θα περιβάλλει μία ευρεία υδάτινη επιφάνεια, υπογραμμίζοντας τη σημασία του νερού στην παραγωγή του ατμού. Αναπόσπαστο κομμάτι και εξίσου δυναμικό, θα είναι ο περιβάλλον ανοιχτός χώρος φιλοξενίας των μηχανημάτων εξόρυξης του λιγνίτη – διαδικασία βασική που προηγείται της παραγωγής του ηλεκτρισμού. Το κτίριο συνδυάζοντας το ντιζάιν και τις «πράσινες» τεχνολογίες, θα κατασκευασθεί με ανακυκλώσιμα υλικά και θα αξιοποιεί τον ήλιο, τον αέρα και το νερό για τη λειτουργία του, ενώ ο βιοκλιματικός σχεδιασμός θα δημιουργεί ιδανικές συνθήκες στους επισκέπτες. Η εγκατάσταση του μουσείου θα γίνει στο εγκαταλειμμένο νταμάρι, στις παρυφές του ψηλού Αηλιά, δίπλα από τη βόρεια είσοδο της πόλης, ύστερα από την μεταφορά του σταθμού μεταφόρτωσης απορριμμάτων και του πανηγυριού της πόλης σε άλλα σημεία και την ευρείας κλίμακας ανάπλαση της ευρύτερης περιοχής. Τόπος ιδανικός, αφού η κατασκευή στο εσωτερικό της βραχώδους κόγχης δεν θα προκαλεί με το μέγεθός της, αλλά θα δίνει επιπλέον και την ευκαιρία της οπτικής επαφής με την βιομηχανική περιοχή.
Σήμερα η διεύρυνση της έννοιας της πολιτιστικής κληρονομιάς, η ανάπτυξη των νέων τεχνολογιών, η διαμόρφωση πολυπολιτισμικών κοινωνιών απαιτούν μουσεία εξωστρεφή, έτσι ώστε να απαντούν στις απαιτήσεις ενός διευρυμένου κοινού. Το δικό μας μουσείο πρωτίστως θα έχει ως σκοπό την προστασία, την τεκμηρίωση και την ανάδειξη των τεχνολογιών ηλεκτρισμού από την εφεύρεσή του έως σήμερα. Ιδιαίτερα αυτών της τελευταίας πεντηκονταετίας που η παραγωγή εγκαταστάθηκε στην περιοχή. Για να πραγματοποιηθεί ο σκοπός καλύτερα, η έκθεση των αντικειμένων και η αναπαράσταση των λειτουργιών θα γίνεται μέσα από θεματικές ενότητες των διαφόρων σταδίων παραγωγής και με σύγχρονα οπτικοακουστικά μέσα. Η συντήρηση των εκθεμάτων θα γίνεται σε εργαστήρια από ειδικευμένο προσωπικό που το μουσείο θα διαθέτει.
Δεύτερη ανάγκη που θα καλύπτει το μουσείο είναι η «εκπαίδευση» και η ενημέρωση των επισκεπτών, κυρίως των μαθητών των σχολείων από όλη τη χώρα, που αναμένεται να το κατακλύζουν, σε μικρό χρονικό διάστημα μετά την έναρξη λειτουργίας του. Το μουσείο δεν θα είναι ένας στατικός χώρος εκθεμάτων, αλλά θα διατηρείται ζωντανό, αεικίνητο και ανοικτό σε πολλές διαφορετικές ομάδες κοινού. Θα απευθύνεται δυναμικά στους νέους. Θα επικοινωνεί με το διεθνές κοινό. Θα διοργανώνει στους χώρους που θα περιλαμβάνει η κατασκευή, εκθέσεις, διαλέξεις, προβολές. Θα παράγει εκπαιδευτικά προγράμματα. Θα περιλαμβάνει τη λειτουργία εκσυγχρονισμένου wedsite και e-shop, για ενημέρωση και διάθεση των προγραμμάτων. Στους ελκυστικούς χώρους θα λειτουργούν καταστήματα εστιατορίων και καφέ, προκαλώντας κίνηση και φέρνοντας έσοδα στο μουσείο. Τη διεύθυνση και τη λειτουργία του μουσείου θα αναλάβει ομάδα ειδικών επιστημόνων – μουσειολόγων. Το μουσείο θα στηρίζει ο σύλλογος «Φίλοι του Μουσείου Ηλεκτρισμού» που θα δημιουργηθεί. Πόροι για την κατασκευή του εξασφαλίσθηκαν από το πρόγραμμα δημοσίων επενδύσεων και από κοινοτικά προγράμματα. Τα εκθέματα θα διατεθούν από τη ΔΕΗ, με την οποία θα πραγματοποιηθεί ευρείας έκτασης συνεργασία. Τα λειτουργικά έξοδα του μουσείου θα καλύπτονται από επιχορηγήσεις υπουργείων, από χορηγούς, από ίδια έσοδα και από τον Δήμο Κοζάνης του οποίου θα αποτελεί ιδιοκτησία.
(Δημοσιεύτηκε στην Ημερήσια Εφημερίδα της Κοζάνης "Πρωϊνός Λόγος" στις 1/4/2009)
Ένα μεγαλόπνοο έργο των φορέων και των κατοίκων της περιοχής αρχίζει να παίρνει σάρκα και οστά, αυτό του μεγάλου Μουσείου Ηλεκτρισμού της Κοζάνης. Σε καμία άλλη περιοχή της χώρας, η κοινωνική και οικονομική της ζωή δεν είναι τόσο συνδεδεμένη με την βιομηχανική δραστηριότητα στην παραγωγή ηλεκτρικής ενέργειας, όσο στο Νομό Κοζάνης. Το μουσείο, όσο η παραγωγή συνεχίζεται θα αποτελεί χώρο ενημέρωσης των επισκεπτών όλων των σταδίων και διαδικασιών παραγωγής, καθώς και των τεχνολογιών που χρησιμοποιούνται. Όταν η παραγωγή σταματήσει θα αποτελέσει το μέσον προστασίας και διατήρησης μιας τεράστιας πολιτιστικής κληρονομιάς που η παραγωγή θα αφήσει πίσω της. Παράλληλα το μουσείο ως χώρος έλξης επισκεπτών θα συμβάλει στην τοπική ανάπτυξη, στα πλαίσια ανάπτυξης του βιομηχανικού τουρισμού στην περιοχή που από τους φορείς επιχειρείται.
Μελετητές του έργου, ύστερα από διεθνή αρχιτεκτονικό διαγωνισμό που προκήρυξε ο Δήμος Κοζάνης, είναι το βιεννέζικο αρχιτεκτονικό γραφείο Delugan-Meissl, οι αρχιτέκτονες του οποίου σχεδίασαν και το Μουσείο της Porsche στη Στουτγάρδη της Γερμανίας. Το κτίριο, άκρως φουτουριστικού σχήματος, θα είναι πρωτοποριακό και από την πρώτη στιγμή θα αιχμαλωτίζει το μάτι. Το συγκεκριμένο μουσείο σχεδιάστηκε για να αναδειχθεί σε σημείο αναφοράς στη χώρα των πολλών μουσείων, πλην όμως λίγων βιομηχανικών. Ειδικότερα η αρχιτεκτονική σύλληψη της όψης του κελύφους προέρχεται από την σχηματική παράσταση των ηλεκτρονίων, ενώ τα υλικά που θα συνθέτουν την κατασκευή είναι το σκυρόδεμα, το μέταλλο και το γυαλί. Το εσωτερικό του κτιρίου θα κυριαρχείται από ένα σύνολο ανισοϋψών επιπέδων με διαφανή (γυάλινα στην περίπτωση) δάπεδα, όπως στα λεβητοστάσια των σταθμών παραγωγής, έτσι ώστε να επιτυγχάνεται η πρόσβαση σε κάθε σημείο των ογκωδών και πολύπλοκων συστημάτων. Την όλη κατασκευή εξωτερικά, θα περιβάλλει μία ευρεία υδάτινη επιφάνεια, υπογραμμίζοντας τη σημασία του νερού στην παραγωγή του ατμού. Αναπόσπαστο κομμάτι και εξίσου δυναμικό, θα είναι ο περιβάλλον ανοιχτός χώρος φιλοξενίας των μηχανημάτων εξόρυξης του λιγνίτη – διαδικασία βασική που προηγείται της παραγωγής του ηλεκτρισμού. Το κτίριο συνδυάζοντας το ντιζάιν και τις «πράσινες» τεχνολογίες, θα κατασκευασθεί με ανακυκλώσιμα υλικά και θα αξιοποιεί τον ήλιο, τον αέρα και το νερό για τη λειτουργία του, ενώ ο βιοκλιματικός σχεδιασμός θα δημιουργεί ιδανικές συνθήκες στους επισκέπτες. Η εγκατάσταση του μουσείου θα γίνει στο εγκαταλειμμένο νταμάρι, στις παρυφές του ψηλού Αηλιά, δίπλα από τη βόρεια είσοδο της πόλης, ύστερα από την μεταφορά του σταθμού μεταφόρτωσης απορριμμάτων και του πανηγυριού της πόλης σε άλλα σημεία και την ευρείας κλίμακας ανάπλαση της ευρύτερης περιοχής. Τόπος ιδανικός, αφού η κατασκευή στο εσωτερικό της βραχώδους κόγχης δεν θα προκαλεί με το μέγεθός της, αλλά θα δίνει επιπλέον και την ευκαιρία της οπτικής επαφής με την βιομηχανική περιοχή.
Σήμερα η διεύρυνση της έννοιας της πολιτιστικής κληρονομιάς, η ανάπτυξη των νέων τεχνολογιών, η διαμόρφωση πολυπολιτισμικών κοινωνιών απαιτούν μουσεία εξωστρεφή, έτσι ώστε να απαντούν στις απαιτήσεις ενός διευρυμένου κοινού. Το δικό μας μουσείο πρωτίστως θα έχει ως σκοπό την προστασία, την τεκμηρίωση και την ανάδειξη των τεχνολογιών ηλεκτρισμού από την εφεύρεσή του έως σήμερα. Ιδιαίτερα αυτών της τελευταίας πεντηκονταετίας που η παραγωγή εγκαταστάθηκε στην περιοχή. Για να πραγματοποιηθεί ο σκοπός καλύτερα, η έκθεση των αντικειμένων και η αναπαράσταση των λειτουργιών θα γίνεται μέσα από θεματικές ενότητες των διαφόρων σταδίων παραγωγής και με σύγχρονα οπτικοακουστικά μέσα. Η συντήρηση των εκθεμάτων θα γίνεται σε εργαστήρια από ειδικευμένο προσωπικό που το μουσείο θα διαθέτει.
Δεύτερη ανάγκη που θα καλύπτει το μουσείο είναι η «εκπαίδευση» και η ενημέρωση των επισκεπτών, κυρίως των μαθητών των σχολείων από όλη τη χώρα, που αναμένεται να το κατακλύζουν, σε μικρό χρονικό διάστημα μετά την έναρξη λειτουργίας του. Το μουσείο δεν θα είναι ένας στατικός χώρος εκθεμάτων, αλλά θα διατηρείται ζωντανό, αεικίνητο και ανοικτό σε πολλές διαφορετικές ομάδες κοινού. Θα απευθύνεται δυναμικά στους νέους. Θα επικοινωνεί με το διεθνές κοινό. Θα διοργανώνει στους χώρους που θα περιλαμβάνει η κατασκευή, εκθέσεις, διαλέξεις, προβολές. Θα παράγει εκπαιδευτικά προγράμματα. Θα περιλαμβάνει τη λειτουργία εκσυγχρονισμένου wedsite και e-shop, για ενημέρωση και διάθεση των προγραμμάτων. Στους ελκυστικούς χώρους θα λειτουργούν καταστήματα εστιατορίων και καφέ, προκαλώντας κίνηση και φέρνοντας έσοδα στο μουσείο. Τη διεύθυνση και τη λειτουργία του μουσείου θα αναλάβει ομάδα ειδικών επιστημόνων – μουσειολόγων. Το μουσείο θα στηρίζει ο σύλλογος «Φίλοι του Μουσείου Ηλεκτρισμού» που θα δημιουργηθεί. Πόροι για την κατασκευή του εξασφαλίσθηκαν από το πρόγραμμα δημοσίων επενδύσεων και από κοινοτικά προγράμματα. Τα εκθέματα θα διατεθούν από τη ΔΕΗ, με την οποία θα πραγματοποιηθεί ευρείας έκτασης συνεργασία. Τα λειτουργικά έξοδα του μουσείου θα καλύπτονται από επιχορηγήσεις υπουργείων, από χορηγούς, από ίδια έσοδα και από τον Δήμο Κοζάνης του οποίου θα αποτελεί ιδιοκτησία.
Πέμπτη 19 Μαρτίου 2009
Η γιορτή της 25ης Μαρτίου άλλοτε
(Δημοσιεύτηκε στην Εφημερίδα της Νεάπολης "ΝΕΑΠΟΛΙΤΙΚΟ ΒΗΜΑ" Μάρτιο 2009)
Η επέτειος της επανάστασης του 1821 κάπως διαφορετικά γιορταζόταν από τους μαθητές του Δημοτικού Σχολείου στην αρχή της δεκαετίας του 70’, περίοδο κατά την οποία εγώ ήμουν μαθητής. Αμέσως μετά τις γιορτές των Χριστουγέννων δύο δασκάλες μόνιμα επιφορτισμένες με την διοργάνωση της επετείου, οι κυρίες Κοντυλένια και Αλεξάνδρα, διένειμαν σε μαθητές των δύο τελευταίων τάξεων τους ρόλους ενός θεατρικού έργου που θα παιζόταν την ημέρα της 25ης Μαρτίου. Η επιλογή των μαθητών γινόταν μάλλον, με βάση την ικανότητά τους στην αποστήθιση του κειμένου παρά την έφεση προς την υποκριτική τέχνη. Πώς άλλωστε το ταλέντο της ηθοποιίας να εκδηλωθεί σε παιδιά τόσο μικρής ηλικίας και να εντοπισθεί από ανθρώπους μη ειδικούς; Στα μισά της περιόδου έως την επέτειο, τα παιδιά όφειλαν να γνωρίζουν τα λόγια, για να αρχίσουν οι πρόβες στη σκηνή.
Το έργο δεν ήταν άλλο από τους γνωστούς διαλόγους για μαθητές, περιεχομένου ανάλογο με τα γεγονότα που διαδραματίσθηκαν κατά την ελληνική επανάσταση. Δεν γνωρίζω πόσο τα θεατρικά έργα αυτού του είδους συνέβαλλαν στην καλλιέργεια του πατριωτισμού σε μαθητές και γονείς – θεατές, που ήταν και ο στόχος των κυβερνώντων της εποχής, για ένα όμως είμαι σίγουρος, τα σκετσάκια αυτά έφερναν τα παιδιά πιο κοντά στην τέχνη του θεάτρου. Όσο οι πρόβες προχωρούσαν, οι μαθητές έπρεπε να φροντίσουν να βρουν την παραδοσιακή στολή που θα φορούσαν στην παράσταση, την οποία, κάποια από τα παιδιά διέθεταν ήδη, για να την φορούν στην παρέλαση. Απαραίτητο συνοδευτικό των ανδρικών ρόλων και όχι μόνο, ήταν και ένα όπλο. Τα πολεμικά όπλα των ταγμάτων εθνοφυλακής, που ήταν τότε μοιρασμένα σε πολίτες – κατοίκους των παραμεθορίων περιοχών, ήταν αρκετά βαριά στα χέρια των δωδεκάχρονων παιδιών. Γι’ αυτό τον λόγο επιλεγόταν η λύση των αεροβόλων όπλων που χρησιμοποιούνταν στο κυνήγι των κοτσυφιών. Στη δική μου περίπτωση, ως μέλος του μικρού ερασιτεχνικού θιάσου θυμάμαι, εκτός από τη στολή και το όπλο, έπρεπε να βρω και μία σάλπιγγα, αφού στο έργο έπαιζα τον αγγελιοφόρο της επαναστατικής ομάδας. Τη σάλπιγγα αναζήτησα στο στρατόπεδο, οι στρατιώτες προσφέρθηκαν να μου τη δανείσουν, πλην όμως τα μικρά μου πνευμόνια δεν μπορούσαν να τη φυσήξουν. Έτσι βολεύτηκα με μία παιδική τρομπέτα – παιχνίδι γνωστού μου παιδιού, κατά πολύ μικρότερο από εμένα. Οι πρόβες γίνονταν στις ώρες του μαθήματος της ωδικής και άλλων δευτερευόντων μαθημάτων.
Δύο εβδομάδες πριν από τη γιορτή άρχιζαν και οι πρόβες της παρέλασης. Όλα τα παιδιά, όλων των τάξεων, έπρεπε να παρελάσουν με βήμα σωστό, απόλυτα στοιχισμένα στις γραμμές και τις σειρές των τμημάτων. Γι’ να επιτευχθεί αυτό χρειάζονταν εντατικές προσπάθειες από τους άνδρες δασκάλους που μας εκπαίδευαν και φυσικά από τους μαθητές. Όχι να περιαυτολογήσω, η δική μου γενιά παρελαύναμε πολύ καλύτερα από τους σημερινούς μαθητές. Επιπλέον παρελαύναμε οι μαθητές με τα καλύτερα των ρούχων μας, όσοι δεν φορούσαμε την παραδοσιακή στολή και οι μαθήτριες με τις μακριές μπλε ποδιές. Όλοι φέραμε στο πέτο το σήμα του μαθητή, το οποίο ήταν υποχρεωτικό και στα καθημερινά μαθήματα. Οι πρόβες της παρέλασης γίνονταν στην αυλή του σχολείου μεμονωμένα από κάθε τάξη και στον μεγάλο ευθύ δρόμο πίσω από το σχολείο από όλες τις τάξεις μαζί. Παράλληλα με τις πρόβες του θεατρικού έργου και της παρέλασης γίνονταν και οι πρόβες της χορωδίας με τραγούδια που θα ακούγονταν πριν, κατά την ώρα και μετά την παράσταση. Όλα αυτά δίχως αμφιβολία έβγαζαν τους μαθητές από την καθημερινή ρουτίνα των μαθημάτων. Ήταν ευπρόσδεκτα και τα εκτελούσαν με ευχαρίστηση.
Την προηγούμενη της γιορτής το σχολείο ήταν πραγματικά αναστατωμένο. Όλα τα παιδιά, αντί της τσάντας, πρωί – πρωί μεταφέραμε από μία καρέκλα ο καθένας μας, από το σπίτι, στην οποία προηγουμένως γράψαμε το όνομά μας, για να μη την χάσουμε στο τέλος της γιορτής. Τα μεγαλύτερα παιδιά, με την καθοδήγηση των δασκάλων, βγάζαμε τα θρανία από τις τρεις αίθουσες του δευτέρου ορόφου του σχολείου και ανοίγαμε τις μεγάλες – διπλές ξύλινες πόρτες στο εσωτερικό των τριών αιθουσών, έτσι ώστε αυτές, να μετατραπούν σε μία μεγάλη αίθουσα εκδηλώσεων. Ως γνωστόν, τα παλαιά κτίρια, όπως αυτό του παλαιού Δημοτικού Σχολείου της Νεάπολης, δεν διέθεταν την πολυτέλεια της ξεχωριστής αίθουσας εκδηλώσεων, των σημερινών σχολείων. Στη άκρη της μεγάλης αίθουσας υπήρχε μόνιμα εγκατεστημένη σκηνή, εκεί όπου και δίνονταν οι παραστάσεις. Κατόπιν τοποθετούσαμε τις καρέκλες και όταν αυτές δεν έφταναν κουβαλούσαμε άλλες από την ταβέρνα του «Τσιτσάνη». Στους τοίχους των αιθουσών, αλλά και στους διαδρόμους κρεμούσαμε φωτογραφίες των ηρώων της ελληνικής επανάστασης και συνθήματα όπως: «ΖΗΤΩ ΤΟ ΕΘΝΟΣ», «ΖΗΤΩ Η ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΕΠΑΝΑΣΤΑΣΗ ΤΟΥ 1821» και φυσικά: «ΖΗΤΩ Ο ΣΤΡΑΤΟΣ», δεδομένου ότι την εποχή εκείνη βρισκόμασταν υπό καθεστώς δικτατορίας. Και ενώ όλα ήταν έτοιμα, πραγματοποιούνταν η τελική πρόβα της παράστασης με θεατές τους υπόλοιπους μαθητές του σχολείου.
Η μέρα της επετείου ήταν γεμάτη και αρκετά κουραστική για του μαθητές του Δημοτικού Σχολείου. Υποχρεωτικός εκκλησιασμός στο Άγιο Γεώργιο. Δοξολογία μετά τη θεία λειτουργία και εκφώνηση του πανηγυρικού της ημέρας από δάσκαλο ή καθηγητή. Κατάθεση στεφάνων από τους επισήμους και τους εκπροσώπους των φορέων στο μνημείο των ηρώων που τότε βρίσκονταν στον προαύλιο χώρο του σχολείου. Η δεξίωση στο κοινοτικό κατάστημα και στη συνέχεια η μεγάλη παρέλαση των μαθητών και τμημάτων του στρατού. Το απόγευμα οι χοροί στην πλατεία, μπροστά από την εκκλησία του Αγίου Γεωργίου ή στην αυλή του δημοτικού σχολείου, από τα χορευτικά τμήματα των μαθητών του Γυμνασίου, κάτω από τους ήχους συγκροτήματος δημοτικής μουσικής (τα όργανα). Μετά τους χορούς τη γιορτή έκλεινε η θεατρική παράσταση των μαθητών του Δημοτικού Σχολείου. Οι μαθητές του Δημοτικού Σχολείου ζούσαμε στιγμές διαφορετικές, στιγμές χαράς αλλά και ευθύνης. Στιγμές ενδεχομένως εθνικής υπερηφάνειας. Φυσικά χάναμε αρκετό χρόνο μαθήματος, προς ευχαρίστηση των όχι και τόσο καλών μαθητών. Την επόμενη ημέρα είχαμε εξασφαλισμένο λουκούμι, δώρο του Κοινοτικού Συμβουλίου προς τους μαθητές για την επιτυχία της παρέλασης (θεωρούνταν εκ των προτέρων δεδομένη) και εκδρομή στην περιοχή «αεροδρόμιο» εφ’ όσον ο καιρός το επέτρεπε.
Η επέτειος της επανάστασης του 1821 κάπως διαφορετικά γιορταζόταν από τους μαθητές του Δημοτικού Σχολείου στην αρχή της δεκαετίας του 70’, περίοδο κατά την οποία εγώ ήμουν μαθητής. Αμέσως μετά τις γιορτές των Χριστουγέννων δύο δασκάλες μόνιμα επιφορτισμένες με την διοργάνωση της επετείου, οι κυρίες Κοντυλένια και Αλεξάνδρα, διένειμαν σε μαθητές των δύο τελευταίων τάξεων τους ρόλους ενός θεατρικού έργου που θα παιζόταν την ημέρα της 25ης Μαρτίου. Η επιλογή των μαθητών γινόταν μάλλον, με βάση την ικανότητά τους στην αποστήθιση του κειμένου παρά την έφεση προς την υποκριτική τέχνη. Πώς άλλωστε το ταλέντο της ηθοποιίας να εκδηλωθεί σε παιδιά τόσο μικρής ηλικίας και να εντοπισθεί από ανθρώπους μη ειδικούς; Στα μισά της περιόδου έως την επέτειο, τα παιδιά όφειλαν να γνωρίζουν τα λόγια, για να αρχίσουν οι πρόβες στη σκηνή.
Το έργο δεν ήταν άλλο από τους γνωστούς διαλόγους για μαθητές, περιεχομένου ανάλογο με τα γεγονότα που διαδραματίσθηκαν κατά την ελληνική επανάσταση. Δεν γνωρίζω πόσο τα θεατρικά έργα αυτού του είδους συνέβαλλαν στην καλλιέργεια του πατριωτισμού σε μαθητές και γονείς – θεατές, που ήταν και ο στόχος των κυβερνώντων της εποχής, για ένα όμως είμαι σίγουρος, τα σκετσάκια αυτά έφερναν τα παιδιά πιο κοντά στην τέχνη του θεάτρου. Όσο οι πρόβες προχωρούσαν, οι μαθητές έπρεπε να φροντίσουν να βρουν την παραδοσιακή στολή που θα φορούσαν στην παράσταση, την οποία, κάποια από τα παιδιά διέθεταν ήδη, για να την φορούν στην παρέλαση. Απαραίτητο συνοδευτικό των ανδρικών ρόλων και όχι μόνο, ήταν και ένα όπλο. Τα πολεμικά όπλα των ταγμάτων εθνοφυλακής, που ήταν τότε μοιρασμένα σε πολίτες – κατοίκους των παραμεθορίων περιοχών, ήταν αρκετά βαριά στα χέρια των δωδεκάχρονων παιδιών. Γι’ αυτό τον λόγο επιλεγόταν η λύση των αεροβόλων όπλων που χρησιμοποιούνταν στο κυνήγι των κοτσυφιών. Στη δική μου περίπτωση, ως μέλος του μικρού ερασιτεχνικού θιάσου θυμάμαι, εκτός από τη στολή και το όπλο, έπρεπε να βρω και μία σάλπιγγα, αφού στο έργο έπαιζα τον αγγελιοφόρο της επαναστατικής ομάδας. Τη σάλπιγγα αναζήτησα στο στρατόπεδο, οι στρατιώτες προσφέρθηκαν να μου τη δανείσουν, πλην όμως τα μικρά μου πνευμόνια δεν μπορούσαν να τη φυσήξουν. Έτσι βολεύτηκα με μία παιδική τρομπέτα – παιχνίδι γνωστού μου παιδιού, κατά πολύ μικρότερο από εμένα. Οι πρόβες γίνονταν στις ώρες του μαθήματος της ωδικής και άλλων δευτερευόντων μαθημάτων.
Δύο εβδομάδες πριν από τη γιορτή άρχιζαν και οι πρόβες της παρέλασης. Όλα τα παιδιά, όλων των τάξεων, έπρεπε να παρελάσουν με βήμα σωστό, απόλυτα στοιχισμένα στις γραμμές και τις σειρές των τμημάτων. Γι’ να επιτευχθεί αυτό χρειάζονταν εντατικές προσπάθειες από τους άνδρες δασκάλους που μας εκπαίδευαν και φυσικά από τους μαθητές. Όχι να περιαυτολογήσω, η δική μου γενιά παρελαύναμε πολύ καλύτερα από τους σημερινούς μαθητές. Επιπλέον παρελαύναμε οι μαθητές με τα καλύτερα των ρούχων μας, όσοι δεν φορούσαμε την παραδοσιακή στολή και οι μαθήτριες με τις μακριές μπλε ποδιές. Όλοι φέραμε στο πέτο το σήμα του μαθητή, το οποίο ήταν υποχρεωτικό και στα καθημερινά μαθήματα. Οι πρόβες της παρέλασης γίνονταν στην αυλή του σχολείου μεμονωμένα από κάθε τάξη και στον μεγάλο ευθύ δρόμο πίσω από το σχολείο από όλες τις τάξεις μαζί. Παράλληλα με τις πρόβες του θεατρικού έργου και της παρέλασης γίνονταν και οι πρόβες της χορωδίας με τραγούδια που θα ακούγονταν πριν, κατά την ώρα και μετά την παράσταση. Όλα αυτά δίχως αμφιβολία έβγαζαν τους μαθητές από την καθημερινή ρουτίνα των μαθημάτων. Ήταν ευπρόσδεκτα και τα εκτελούσαν με ευχαρίστηση.
Την προηγούμενη της γιορτής το σχολείο ήταν πραγματικά αναστατωμένο. Όλα τα παιδιά, αντί της τσάντας, πρωί – πρωί μεταφέραμε από μία καρέκλα ο καθένας μας, από το σπίτι, στην οποία προηγουμένως γράψαμε το όνομά μας, για να μη την χάσουμε στο τέλος της γιορτής. Τα μεγαλύτερα παιδιά, με την καθοδήγηση των δασκάλων, βγάζαμε τα θρανία από τις τρεις αίθουσες του δευτέρου ορόφου του σχολείου και ανοίγαμε τις μεγάλες – διπλές ξύλινες πόρτες στο εσωτερικό των τριών αιθουσών, έτσι ώστε αυτές, να μετατραπούν σε μία μεγάλη αίθουσα εκδηλώσεων. Ως γνωστόν, τα παλαιά κτίρια, όπως αυτό του παλαιού Δημοτικού Σχολείου της Νεάπολης, δεν διέθεταν την πολυτέλεια της ξεχωριστής αίθουσας εκδηλώσεων, των σημερινών σχολείων. Στη άκρη της μεγάλης αίθουσας υπήρχε μόνιμα εγκατεστημένη σκηνή, εκεί όπου και δίνονταν οι παραστάσεις. Κατόπιν τοποθετούσαμε τις καρέκλες και όταν αυτές δεν έφταναν κουβαλούσαμε άλλες από την ταβέρνα του «Τσιτσάνη». Στους τοίχους των αιθουσών, αλλά και στους διαδρόμους κρεμούσαμε φωτογραφίες των ηρώων της ελληνικής επανάστασης και συνθήματα όπως: «ΖΗΤΩ ΤΟ ΕΘΝΟΣ», «ΖΗΤΩ Η ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΕΠΑΝΑΣΤΑΣΗ ΤΟΥ 1821» και φυσικά: «ΖΗΤΩ Ο ΣΤΡΑΤΟΣ», δεδομένου ότι την εποχή εκείνη βρισκόμασταν υπό καθεστώς δικτατορίας. Και ενώ όλα ήταν έτοιμα, πραγματοποιούνταν η τελική πρόβα της παράστασης με θεατές τους υπόλοιπους μαθητές του σχολείου.
Η μέρα της επετείου ήταν γεμάτη και αρκετά κουραστική για του μαθητές του Δημοτικού Σχολείου. Υποχρεωτικός εκκλησιασμός στο Άγιο Γεώργιο. Δοξολογία μετά τη θεία λειτουργία και εκφώνηση του πανηγυρικού της ημέρας από δάσκαλο ή καθηγητή. Κατάθεση στεφάνων από τους επισήμους και τους εκπροσώπους των φορέων στο μνημείο των ηρώων που τότε βρίσκονταν στον προαύλιο χώρο του σχολείου. Η δεξίωση στο κοινοτικό κατάστημα και στη συνέχεια η μεγάλη παρέλαση των μαθητών και τμημάτων του στρατού. Το απόγευμα οι χοροί στην πλατεία, μπροστά από την εκκλησία του Αγίου Γεωργίου ή στην αυλή του δημοτικού σχολείου, από τα χορευτικά τμήματα των μαθητών του Γυμνασίου, κάτω από τους ήχους συγκροτήματος δημοτικής μουσικής (τα όργανα). Μετά τους χορούς τη γιορτή έκλεινε η θεατρική παράσταση των μαθητών του Δημοτικού Σχολείου. Οι μαθητές του Δημοτικού Σχολείου ζούσαμε στιγμές διαφορετικές, στιγμές χαράς αλλά και ευθύνης. Στιγμές ενδεχομένως εθνικής υπερηφάνειας. Φυσικά χάναμε αρκετό χρόνο μαθήματος, προς ευχαρίστηση των όχι και τόσο καλών μαθητών. Την επόμενη ημέρα είχαμε εξασφαλισμένο λουκούμι, δώρο του Κοινοτικού Συμβουλίου προς τους μαθητές για την επιτυχία της παρέλασης (θεωρούνταν εκ των προτέρων δεδομένη) και εκδρομή στην περιοχή «αεροδρόμιο» εφ’ όσον ο καιρός το επέτρεπε.
Τετάρτη 4 Φεβρουαρίου 2009
Αναγνώριση και ψυχολογική υποστήριξη στο «Επιχειρείν»
Ως ένα μέτρο για την έξοδο από την κρίση
(Δημοσιεύτηκε στην Ημερήσια Εφημερίδα της Κοζάνης "Πρωϊνός Λόγος" στις 20/11/2008)
Η παγκόσμια οικονομία περνά μεγάλη οικονομική κρίση, τη μεγαλύτερη ίσως των τελευταίων 50 χρόνων. Η Ελλάδα ως αναπόσπαστο μέρος του παγκόσμιου οικονομικού συστήματος βιώνει το πρόβλημα με τον δικό της ιδιαίτερο τρόπο. Μετά την έξοδο από την κρίση, όταν αυτό γίνει, οι ειδικοί λένε πως θα επέλθουν ριζικές αλλαγές στον τρόπο λειτουργίας της αγοράς και της οικονομίας συνολικά. Ζητούμενο για την Ελλάδα είναι, όχι απλά η έξοδος από την κρίση, αλλά η βελτίωση της θέσης της απέναντι στις άλλες χώρες ή του γενικού μέσου όρου, στο νέο οικονομικό περιβάλλον.
Για να βγούμε ωστόσο από την κρίση, πέρα από τα μέτρα που πρέπει να ληφθούν στον χρηματοπιστωτικό τομέα ή τον τομέα της οικονομίας γενικότερα και ανεξάρτητα από το αν στο νέο οικονομικό περιβάλλον ο οικονομικός νεοφιλελευθερισμός περιορισθεί χάριν των δημοσίων επενδύσεων, θα πρέπει να αλλάξουμε τη σχετική κουλτούρα. Οι Έλληνες πρώτα και ύστερα η κυβέρνηση. Να επαναφέρουμε το «επιχειρείν» στο επίκεντρο της πολιτικής και κοινωνικής ζωής της χώρας, αφού αυτό αποτελεί έμφυτη κλίση της φυλής μας και συμπτωματικά, συνιστά θεμελιώδη αρχή της οικονομίας.
Να απαλλαγούμε από την εσωστρέφεια και τη μιζέρια, όπως αυτή τελευταία εκφράζεται με τις ίντριγκες των καλόγερων, τα χρυσόβολα των βυζαντινών αυτοκρατόρων και το όλο κλίμα της σκανδαλολογίας που καλλιεργεί κυρίως, η ελληνική ιδιωτική τηλεόραση – όχι ότι αυτά δεν πρέπει να αποκαλυφθούν και να τιμωρηθούν οι ένοχοι. Να αναγνωρίσουμε το «έργο» συμπολιτών μας που ασκούμενοι επιχειρηματικά συμβάλλουν στην παραγωγή του Ακαθάριστου Εθνικού Προϊόντος, προσφέροντας ταυτόχρονα χιλιάδες θέσεις εργασίας. Ιδιαίτερα στους τομείς που χρησιμοποιούν τεχνολογία αιχμής ή τα παραγόμενα προϊόντα είναι υψηλής τεχνολογίας. Να τιμήσουμε όσους δραστηριοποιούνται αυτόν τον καιρό στο εξωτερικό, τις βαλκανικές και τις παρευξείνιες χώρες, εισάγοντας στην Ελλάδα πόρους, εξάγοντας στις χώρες αυτές ήθη, γλώσσα, πολιτισμό και ασκώντας επιρροές. Να μην περιοριζόμαστε στην ανάδειξη των όποιων αρνητικών λειτουργιών κατά την άσκηση των επιχειρηματικής δραστηριότητας, όπως αυτή της υποβάθμισης των εργασιακών σχέσεων και ενίοτε της καταπάτησης των εργατικών δικαιωμάτων, που βεβαίως ως φαινόμενα πρέπει να εκλείψουν.
Σε τοπικό επίπεδο, οι τοπικές κοινωνίες πρέπει ανάλογα να πορευθούν. Τύπος έντυπος ή ηλεκτρονικός, αυτοδιοίκηση, κοινωνικοί φορείς να γράψουν, να μιλήσουν, να στηρίξουν ηθικά ή με μέτρα, να διαφημίσουν, να προβάλλουν, υπηρεσίες και προϊόντα που παρέχονται και παράγονται στις περιοχές, συμβάλλοντας ταυτόχρονα οι τοπικές επιχειρήσεις και στον σκοπό της περιφερειακής ανάπτυξης και της ισόρροπης οικονομικής και κοινωνικής ανάπτυξης της χώρας. Να άρουν την μονομέρεια προς τα πολιτιστικά κυρίως γεγονότα τα οποία παράγουν πολιτισμό, αλλά δεν γεμίζουν το στομάχι, όπως θα έλεγε ο φτωχός πλην όμως σοφός Καραγκιόζης. Στο νομό Κοζάνης ελάχιστοι γνωρίζουν πως μονάδα έτοιμου σκυροδέματος παράγει υψηλής ποιότητας προϊόντα τσιμέντου, ή μονάδα ξύλινων κουφωμάτων πουλά σε όλα την χώρα αξιόπιστα, καλαίσθητα και φημισμένα κουφώματα, ή μονάδα στον κλάδο της διατροφής ανταγωνίζεται με επιτυχία άλλες του κέντρου.
Εν κατακλείδι, η επιχειρηματικότητα, πέρα από τα αναγκαία μέτρα στήριξης, χρειάζεται αποκατάσταση της φήμης της και ψυχολογική υποστήριξη. Το «επιχειρείν» αποτελεί αδιαμφισβήτητα ένα από τα συγκριτικά πλεονεκτήματα των Ελλήνων. Η τόνωση της επιχειρηματικότητας και με αυτόν τον τρόπο – τρόπος ελάχιστα τονισμένος – μπορεί να μειώσει τις συνέπειες για την χώρα από την πρωτοφανή οικονομική κρίση και να την φέρει στην αφετηρία της νέας εποχής με τις καλύτερες προοπτικές.
.
(Δημοσιεύτηκε στην Ημερήσια Εφημερίδα της Κοζάνης "Πρωϊνός Λόγος" στις 20/11/2008)
Η παγκόσμια οικονομία περνά μεγάλη οικονομική κρίση, τη μεγαλύτερη ίσως των τελευταίων 50 χρόνων. Η Ελλάδα ως αναπόσπαστο μέρος του παγκόσμιου οικονομικού συστήματος βιώνει το πρόβλημα με τον δικό της ιδιαίτερο τρόπο. Μετά την έξοδο από την κρίση, όταν αυτό γίνει, οι ειδικοί λένε πως θα επέλθουν ριζικές αλλαγές στον τρόπο λειτουργίας της αγοράς και της οικονομίας συνολικά. Ζητούμενο για την Ελλάδα είναι, όχι απλά η έξοδος από την κρίση, αλλά η βελτίωση της θέσης της απέναντι στις άλλες χώρες ή του γενικού μέσου όρου, στο νέο οικονομικό περιβάλλον.
Για να βγούμε ωστόσο από την κρίση, πέρα από τα μέτρα που πρέπει να ληφθούν στον χρηματοπιστωτικό τομέα ή τον τομέα της οικονομίας γενικότερα και ανεξάρτητα από το αν στο νέο οικονομικό περιβάλλον ο οικονομικός νεοφιλελευθερισμός περιορισθεί χάριν των δημοσίων επενδύσεων, θα πρέπει να αλλάξουμε τη σχετική κουλτούρα. Οι Έλληνες πρώτα και ύστερα η κυβέρνηση. Να επαναφέρουμε το «επιχειρείν» στο επίκεντρο της πολιτικής και κοινωνικής ζωής της χώρας, αφού αυτό αποτελεί έμφυτη κλίση της φυλής μας και συμπτωματικά, συνιστά θεμελιώδη αρχή της οικονομίας.
Να απαλλαγούμε από την εσωστρέφεια και τη μιζέρια, όπως αυτή τελευταία εκφράζεται με τις ίντριγκες των καλόγερων, τα χρυσόβολα των βυζαντινών αυτοκρατόρων και το όλο κλίμα της σκανδαλολογίας που καλλιεργεί κυρίως, η ελληνική ιδιωτική τηλεόραση – όχι ότι αυτά δεν πρέπει να αποκαλυφθούν και να τιμωρηθούν οι ένοχοι. Να αναγνωρίσουμε το «έργο» συμπολιτών μας που ασκούμενοι επιχειρηματικά συμβάλλουν στην παραγωγή του Ακαθάριστου Εθνικού Προϊόντος, προσφέροντας ταυτόχρονα χιλιάδες θέσεις εργασίας. Ιδιαίτερα στους τομείς που χρησιμοποιούν τεχνολογία αιχμής ή τα παραγόμενα προϊόντα είναι υψηλής τεχνολογίας. Να τιμήσουμε όσους δραστηριοποιούνται αυτόν τον καιρό στο εξωτερικό, τις βαλκανικές και τις παρευξείνιες χώρες, εισάγοντας στην Ελλάδα πόρους, εξάγοντας στις χώρες αυτές ήθη, γλώσσα, πολιτισμό και ασκώντας επιρροές. Να μην περιοριζόμαστε στην ανάδειξη των όποιων αρνητικών λειτουργιών κατά την άσκηση των επιχειρηματικής δραστηριότητας, όπως αυτή της υποβάθμισης των εργασιακών σχέσεων και ενίοτε της καταπάτησης των εργατικών δικαιωμάτων, που βεβαίως ως φαινόμενα πρέπει να εκλείψουν.
Σε τοπικό επίπεδο, οι τοπικές κοινωνίες πρέπει ανάλογα να πορευθούν. Τύπος έντυπος ή ηλεκτρονικός, αυτοδιοίκηση, κοινωνικοί φορείς να γράψουν, να μιλήσουν, να στηρίξουν ηθικά ή με μέτρα, να διαφημίσουν, να προβάλλουν, υπηρεσίες και προϊόντα που παρέχονται και παράγονται στις περιοχές, συμβάλλοντας ταυτόχρονα οι τοπικές επιχειρήσεις και στον σκοπό της περιφερειακής ανάπτυξης και της ισόρροπης οικονομικής και κοινωνικής ανάπτυξης της χώρας. Να άρουν την μονομέρεια προς τα πολιτιστικά κυρίως γεγονότα τα οποία παράγουν πολιτισμό, αλλά δεν γεμίζουν το στομάχι, όπως θα έλεγε ο φτωχός πλην όμως σοφός Καραγκιόζης. Στο νομό Κοζάνης ελάχιστοι γνωρίζουν πως μονάδα έτοιμου σκυροδέματος παράγει υψηλής ποιότητας προϊόντα τσιμέντου, ή μονάδα ξύλινων κουφωμάτων πουλά σε όλα την χώρα αξιόπιστα, καλαίσθητα και φημισμένα κουφώματα, ή μονάδα στον κλάδο της διατροφής ανταγωνίζεται με επιτυχία άλλες του κέντρου.
Εν κατακλείδι, η επιχειρηματικότητα, πέρα από τα αναγκαία μέτρα στήριξης, χρειάζεται αποκατάσταση της φήμης της και ψυχολογική υποστήριξη. Το «επιχειρείν» αποτελεί αδιαμφισβήτητα ένα από τα συγκριτικά πλεονεκτήματα των Ελλήνων. Η τόνωση της επιχειρηματικότητας και με αυτόν τον τρόπο – τρόπος ελάχιστα τονισμένος – μπορεί να μειώσει τις συνέπειες για την χώρα από την πρωτοφανή οικονομική κρίση και να την φέρει στην αφετηρία της νέας εποχής με τις καλύτερες προοπτικές.
.
Η υγεία στην εντατική
(Δημοσιεύτηκε στην Ημερήσια Εφημερίδα της Κοζάνης "Πρωϊνός Λόγος" στις 4/12/2008)
Για δεκαετίες ολόκληρες βασικός στόχος της πολιτείας ήταν η βελτίωση της παροχής της υγείας προς τους πολίτες. Η παροχή μάλιστα να γίνεται δωρεάν και ισότιμα σε όλο τον ελληνικό πληθυσμό. Τη «δημόσια υγεία», για την οποία κάνει λόγο το Σύνταγμα, επιθυμεί η συντριπτική πλειοψηφία των πολιτών. Σταθμό στην ιστορία της δημόσιας υγείας αδιαμφισβήτητα, αποτέλεσε η θεμελίωση και η ως ένα βαθμό υλοποίηση, του ΕΣΥ, στις αρχές της δεκαετίας του ΄80. Μέρος του ΕΣΥ υπήρξαν τα διάσπαρτα σε όλη τη χώρα Κέντρα Υγείας, τα μεγάλα Περιφερειακά Πανεπιστημιακά Νοσοκομεία, ο θεσμός του γιατρού αποκλειστικής απασχόλησης στο εθνικό σύστημα. Όλα τα προηγούμενα χρόνια λοιπόν, κουτσά στραβά, κάτι έγινε στον ευαίσθητο πραγματικά, χώρο της υγείας.
Από το 2000 και μετά, το σύστημα της υγείας πήρε στροφή. Η δημόσια υγεία άρχισε να υποχωρεί δίνοντας θέση στην ιδιωτική. Αυτό επίτασσε το πνεύμα της εποχής, ή ακριβέστερα η «κυριαρχία της αγοράς». Έως σήμερα η νοσοκομειακή περίθαλψη έγινε ιδιωτική κατά το ένα τρίτο. Ο διαγνωστικός τομέας έγινε ιδιωτικός κατά πολύ περισσότερο. Οι ιδιωτικές δαπάνες στην υγεία ισοσκελίσθηκαν με τις δημόσιες. Στα θετικά των αλλαγών που συντελέσθηκαν είναι η απαλλαγή του κράτους από ένα μέρος των δαπανών και η παροχή υπηρεσιών υψηλού επιπέδου, σε λίγους όμως, σε ασθενείς υψηλών εισοδημάτων. Στα αρνητικά των αλλαγών είναι η κατάργηση του κοινωνικού χαρακτήρα της υγείας.
Τα τελευταία χρόνια, πέρα από τη μείωση του εύρους της δημόσιας υγείας, την αλλαγή δηλαδή του λεγόμενου μείγματος δημόσιου και ιδιωτικού, η δημόσια υγεία υποβαθμίσθηκε και ποιοτικά. Η υποβάθμιση συνίσταται: Νοσοκομεία στερούνται νοσηλευτικού προσωπικού – οι προσλήψεις είναι κατά πολύ λιγότερες των συνταξιοδοτήσεων. Μονάδες εντατικής θεραπείας, απογευματινά ιατρεία και κλινικές περιφερειακών νοσοκομείων κλείνουν. Περιφερειακά νοσοκομεία κακοδιοικούνται από «μάνατζερ» πολιτευτές. Φαρμακοποιοί δεν χορηγούν φάρμακα σε ασφαλισμένους του δημοσίου γιατί το κράτος δεν τους δίνει χρήματα. Προμηθευτές απειλούν με «επιδρομή» σε νοσοκομεία για να πετύχουν την πληρωμή τους. Το ΕΣΥ με δυο λόγια κινδυνεύει να βάλει λουκέτο, παρά τις προεκλογικές δηλώσεις της κυβέρνησης και τις δεσμεύσεις του άλλοτε πολλά υποσχόμενου, σημερινού υπουργού Υγείας.
Σε τοπικό επίπεδο ίδια γεύση παίρνει κανείς δοκιμάζοντας το πικρό ποτήρι της δημόσιας υγείας. Το Μποδοσάκειο Νοσοκομείο Πτολεμαΐδας μονίμως υποφέρει από έλλειψη ιατρικού προσωπικού. Στο Περιφερειακό Ιατρείο Νεάπολης η μοναδική νοσηλεύτρια μετακινήθηκε στο Κ.Υ. Τσοτιλίου για την κάλυψη προφανώς, των αυξημένων αναγκών του κέντρου σε νοσηλευτικό προσωπικό. Το κτίριο του Νομαρχιακού Νοσοκομείου Κοζάνης, παρά τις κατά καιρούς επεκτάσεις του, αδυνατεί να καλύψει τις σύγχρονες ανάγκες. Το κακό με αυτό το νοσοκομείο δεν είναι ότι η κατασκευή του είναι θέμα χρόνου, αλλά ότι δεν υπάρχει κανένας σχετικός σχεδιασμός, ίσως εδώ και με ευθύνη των τοπικών φορέων οι οποίοι δεν είναι τόσο απαιτητικοί όσο θα έπρεπε.
Ως εδώ και μη παρέκει. Η δημόσια υγεία αποτελεί θεμέλιο λίθο κάθε κοινωνικού κράτους. Να μπει τέλος στην απαξίωση του εθνικού συστήματος υγείας της χώρας. Πάραυτα να εφαρμοσθούν πολιτικές που θα βελτιώσουν τις υγειονομικές υποδομές, θα καταρτίζουν συνεχώς το προσωπικό, θα εισάγουν πραγματικά σύγχρονους θεσμούς διοίκησης των μονάδων, θεσμούς ελέγχου των δαπανών και θεσμούς τέλος, ελέγχου των προσφερόμενων υπηρεσιών. Να γίνει ό,τι χρειάζεται για να αποκατασταθεί η ποιότητα των υπηρεσιών δημόσιας υγείας και να βελτιωθεί ακόμη περισσότερο. Η ιδιωτική υγεία, ως μια πραγματικότητα πλέον, μπορεί να συμβάλει στην άνοδο του επιπέδου υγείας των πολιτών συνεργαζόμενη με τη δημόσια και εποπτευόμενη από το κράτος.
Για δεκαετίες ολόκληρες βασικός στόχος της πολιτείας ήταν η βελτίωση της παροχής της υγείας προς τους πολίτες. Η παροχή μάλιστα να γίνεται δωρεάν και ισότιμα σε όλο τον ελληνικό πληθυσμό. Τη «δημόσια υγεία», για την οποία κάνει λόγο το Σύνταγμα, επιθυμεί η συντριπτική πλειοψηφία των πολιτών. Σταθμό στην ιστορία της δημόσιας υγείας αδιαμφισβήτητα, αποτέλεσε η θεμελίωση και η ως ένα βαθμό υλοποίηση, του ΕΣΥ, στις αρχές της δεκαετίας του ΄80. Μέρος του ΕΣΥ υπήρξαν τα διάσπαρτα σε όλη τη χώρα Κέντρα Υγείας, τα μεγάλα Περιφερειακά Πανεπιστημιακά Νοσοκομεία, ο θεσμός του γιατρού αποκλειστικής απασχόλησης στο εθνικό σύστημα. Όλα τα προηγούμενα χρόνια λοιπόν, κουτσά στραβά, κάτι έγινε στον ευαίσθητο πραγματικά, χώρο της υγείας.
Από το 2000 και μετά, το σύστημα της υγείας πήρε στροφή. Η δημόσια υγεία άρχισε να υποχωρεί δίνοντας θέση στην ιδιωτική. Αυτό επίτασσε το πνεύμα της εποχής, ή ακριβέστερα η «κυριαρχία της αγοράς». Έως σήμερα η νοσοκομειακή περίθαλψη έγινε ιδιωτική κατά το ένα τρίτο. Ο διαγνωστικός τομέας έγινε ιδιωτικός κατά πολύ περισσότερο. Οι ιδιωτικές δαπάνες στην υγεία ισοσκελίσθηκαν με τις δημόσιες. Στα θετικά των αλλαγών που συντελέσθηκαν είναι η απαλλαγή του κράτους από ένα μέρος των δαπανών και η παροχή υπηρεσιών υψηλού επιπέδου, σε λίγους όμως, σε ασθενείς υψηλών εισοδημάτων. Στα αρνητικά των αλλαγών είναι η κατάργηση του κοινωνικού χαρακτήρα της υγείας.
Τα τελευταία χρόνια, πέρα από τη μείωση του εύρους της δημόσιας υγείας, την αλλαγή δηλαδή του λεγόμενου μείγματος δημόσιου και ιδιωτικού, η δημόσια υγεία υποβαθμίσθηκε και ποιοτικά. Η υποβάθμιση συνίσταται: Νοσοκομεία στερούνται νοσηλευτικού προσωπικού – οι προσλήψεις είναι κατά πολύ λιγότερες των συνταξιοδοτήσεων. Μονάδες εντατικής θεραπείας, απογευματινά ιατρεία και κλινικές περιφερειακών νοσοκομείων κλείνουν. Περιφερειακά νοσοκομεία κακοδιοικούνται από «μάνατζερ» πολιτευτές. Φαρμακοποιοί δεν χορηγούν φάρμακα σε ασφαλισμένους του δημοσίου γιατί το κράτος δεν τους δίνει χρήματα. Προμηθευτές απειλούν με «επιδρομή» σε νοσοκομεία για να πετύχουν την πληρωμή τους. Το ΕΣΥ με δυο λόγια κινδυνεύει να βάλει λουκέτο, παρά τις προεκλογικές δηλώσεις της κυβέρνησης και τις δεσμεύσεις του άλλοτε πολλά υποσχόμενου, σημερινού υπουργού Υγείας.
Σε τοπικό επίπεδο ίδια γεύση παίρνει κανείς δοκιμάζοντας το πικρό ποτήρι της δημόσιας υγείας. Το Μποδοσάκειο Νοσοκομείο Πτολεμαΐδας μονίμως υποφέρει από έλλειψη ιατρικού προσωπικού. Στο Περιφερειακό Ιατρείο Νεάπολης η μοναδική νοσηλεύτρια μετακινήθηκε στο Κ.Υ. Τσοτιλίου για την κάλυψη προφανώς, των αυξημένων αναγκών του κέντρου σε νοσηλευτικό προσωπικό. Το κτίριο του Νομαρχιακού Νοσοκομείου Κοζάνης, παρά τις κατά καιρούς επεκτάσεις του, αδυνατεί να καλύψει τις σύγχρονες ανάγκες. Το κακό με αυτό το νοσοκομείο δεν είναι ότι η κατασκευή του είναι θέμα χρόνου, αλλά ότι δεν υπάρχει κανένας σχετικός σχεδιασμός, ίσως εδώ και με ευθύνη των τοπικών φορέων οι οποίοι δεν είναι τόσο απαιτητικοί όσο θα έπρεπε.
Ως εδώ και μη παρέκει. Η δημόσια υγεία αποτελεί θεμέλιο λίθο κάθε κοινωνικού κράτους. Να μπει τέλος στην απαξίωση του εθνικού συστήματος υγείας της χώρας. Πάραυτα να εφαρμοσθούν πολιτικές που θα βελτιώσουν τις υγειονομικές υποδομές, θα καταρτίζουν συνεχώς το προσωπικό, θα εισάγουν πραγματικά σύγχρονους θεσμούς διοίκησης των μονάδων, θεσμούς ελέγχου των δαπανών και θεσμούς τέλος, ελέγχου των προσφερόμενων υπηρεσιών. Να γίνει ό,τι χρειάζεται για να αποκατασταθεί η ποιότητα των υπηρεσιών δημόσιας υγείας και να βελτιωθεί ακόμη περισσότερο. Η ιδιωτική υγεία, ως μια πραγματικότητα πλέον, μπορεί να συμβάλει στην άνοδο του επιπέδου υγείας των πολιτών συνεργαζόμενη με τη δημόσια και εποπτευόμενη από το κράτος.
Η εξέγερση των δεκαπεντάχρονων
(Δημοσιεύτηκε στην Ημερήσια Εφημερίδα της Κοζάνης "Πρωϊνός Λόγος" στις 13/12/2008)
Δίχως αμφιβολία τα δεκαπεντάχρονα παιδιά πήραν την υπόθεση στα χέρια τους. Έκαναν ό,τι οι μεγάλοι σιωπηλά ομολογούν πως θέλουν να κάνουν, πλην όμως αδυνατούν. Τα δεκαπεντάχρονα παιδιά με τον ενθουσιασμό και την ανιδιοτέλεια της ηλικίας, για τρεις ημέρες, συγκλόνισαν τη χώρα. Ποιος θα το περίμενε, σε μια εποχή κοινωνικής χαλαρότητας, απάθειας, εφησυχασμού, όρθωσαν το ανάστημά τους και είπαν, δεν πάει άλλο. Τα δεκαπεντάχρονα παιδιά αισθάνθηκαν την ανάγκη να βάλουν το δικό τους λιθαράκι στην εξέλιξη της κοινωνίας, όπως η κάθε γενιά κάνει, όπως είναι το χρέος της κάθε γενιάς. Τα δεκαπεντάχρονα παιδιά ζήτησαν περισσότερη δημοκρατία, περισσότερη κοινωνική δικαιοσύνη. Τα δεκαπεντάχρονα παιδιά δεν σταματούν εδώ, θα επανέλθουν δριμύτερα, αν εμείς οι μεγάλοι, δεν σοβαρευτούμε.
Τα δεκαπεντάχρονα παιδιά δεν είναι αυτά που μέσα στο σπίτι βιώνουν τα προβλήματα της οικογένειας; Την επιδείνωση των εργασιακών σχέσεων του εργαζόμενου πατέρα. Την ανεργία της μητέρας. Το αδιέξοδο του αγρότη πατέρα, λόγω της χαμηλής τιμής πώλησης των αγροτικών προϊόντων και του υψηλού κόστους παραγωγής. Την δεινή οικονομική θέση των συνταξιούχων παππούδων, με τη σύνταξη των 300 ευρώ. Την έλλειψη προοπτικής στην εργασία των ίδιων των παιδιών. Την ιδιωτικοποίηση της υγείας – όποιος έχει χρήματα θα περιθάλπεται και όποιος δεν έχει, θα πεθαίνει στους διαδρόμους των εγκαταλειμμένων δημόσιων νοσοκομείων. Την ιδιωτικοποίηση της παιδείας. Την ατιμωρησία των υπευθύνων των σκανδάλων, των υποκλοπών, της SIEMENS, του Βατοπεδίου. Την κατάπτωση της εκκλησίας, λόγω της μετατροπής της σε OFF SHORE εταιρία – δεν είναι μόνο η μονή Βατοπεδίου. Την ασυδοσία των μονάδων καταστολής. Την προβληματική λειτουργία του κράτους. Την αδιαφορία κράτους και κοινωνίας στα περιβαλλοντικά προβλήματα. Την επιβίωση ¨επιχειρηματιών¨ αεριτζήδων, με ένα γραφείο και μία γραμματέα, δίχως κτίρια, γήπεδα, μηχανήματα, εργάτες. Την προβολή ενός LIFE – STYLE τρόπου ζωής από την τηλεόραση, ο οποίος δεν έχει καμιά σχέση με την πραγματικότητα. Την διαπλοκή των μέσων ενημέρωσης με την εξουσία. Την αδιαφορία σε όλα αυτά, της κυβέρνησης – κυβέρνηση περιορισμένης ευθύνης, όπως συχνά χαρακτηρίζεται. Την αναλγησία της κυβέρνησης για τη χαμηλού εισοδήματος τάξη, για χάρη στην καλύτερη περίπτωση, κάποιων οικονομικών μεγεθών, όπως οι γραφειοκράτες των Βρυξελλών εισηγούνται. Στη χειρότερη, για χάρη των οικονομικά ισχυρών. Την αδυναμία της αντιπολίτευσης να διατυπώσει αξιόπιστη πρόταση για την έξοδο από την κρίση, περιμένοντας απλά – η αξιωματική – την πτώση της κυβέρνησης. Την αλλαγή που επιτεύχθηκε στην Αμερική, έστω και αν αυτή αποδειχθεί κατώτερη των προσδοκιών.
Τα δεκαπεντάχρονα παιδιά δεν συγκρίνουν τη σημερινά δημοκρατία, το σημερινό κράτος, τον σημερινό βαθμό ευημερίας με αυτά του παρελθόντος και πολύ σωστά. Δεν έχει σημασία η βελτίωση που μέχρι τώρα επιτεύχθηκε. Τα σημερινά δεκαπεντάχρονα παιδιά βλέπουν μπροστά, βάζουν νέους, δικούς τους στόχους και ψάχνουν τρόπους για να τους πετύχουν. Ας τα έχουμε εμπιστοσύνη. Για τις όποιες παράπλευρες απώλειες, δεν ευθύνονται τα δεκαπεντάχρονα παιδιά, αλλά οι αδυναμίες του κράτους.
Δίχως αμφιβολία τα δεκαπεντάχρονα παιδιά πήραν την υπόθεση στα χέρια τους. Έκαναν ό,τι οι μεγάλοι σιωπηλά ομολογούν πως θέλουν να κάνουν, πλην όμως αδυνατούν. Τα δεκαπεντάχρονα παιδιά με τον ενθουσιασμό και την ανιδιοτέλεια της ηλικίας, για τρεις ημέρες, συγκλόνισαν τη χώρα. Ποιος θα το περίμενε, σε μια εποχή κοινωνικής χαλαρότητας, απάθειας, εφησυχασμού, όρθωσαν το ανάστημά τους και είπαν, δεν πάει άλλο. Τα δεκαπεντάχρονα παιδιά αισθάνθηκαν την ανάγκη να βάλουν το δικό τους λιθαράκι στην εξέλιξη της κοινωνίας, όπως η κάθε γενιά κάνει, όπως είναι το χρέος της κάθε γενιάς. Τα δεκαπεντάχρονα παιδιά ζήτησαν περισσότερη δημοκρατία, περισσότερη κοινωνική δικαιοσύνη. Τα δεκαπεντάχρονα παιδιά δεν σταματούν εδώ, θα επανέλθουν δριμύτερα, αν εμείς οι μεγάλοι, δεν σοβαρευτούμε.
Τα δεκαπεντάχρονα παιδιά δεν είναι αυτά που μέσα στο σπίτι βιώνουν τα προβλήματα της οικογένειας; Την επιδείνωση των εργασιακών σχέσεων του εργαζόμενου πατέρα. Την ανεργία της μητέρας. Το αδιέξοδο του αγρότη πατέρα, λόγω της χαμηλής τιμής πώλησης των αγροτικών προϊόντων και του υψηλού κόστους παραγωγής. Την δεινή οικονομική θέση των συνταξιούχων παππούδων, με τη σύνταξη των 300 ευρώ. Την έλλειψη προοπτικής στην εργασία των ίδιων των παιδιών. Την ιδιωτικοποίηση της υγείας – όποιος έχει χρήματα θα περιθάλπεται και όποιος δεν έχει, θα πεθαίνει στους διαδρόμους των εγκαταλειμμένων δημόσιων νοσοκομείων. Την ιδιωτικοποίηση της παιδείας. Την ατιμωρησία των υπευθύνων των σκανδάλων, των υποκλοπών, της SIEMENS, του Βατοπεδίου. Την κατάπτωση της εκκλησίας, λόγω της μετατροπής της σε OFF SHORE εταιρία – δεν είναι μόνο η μονή Βατοπεδίου. Την ασυδοσία των μονάδων καταστολής. Την προβληματική λειτουργία του κράτους. Την αδιαφορία κράτους και κοινωνίας στα περιβαλλοντικά προβλήματα. Την επιβίωση ¨επιχειρηματιών¨ αεριτζήδων, με ένα γραφείο και μία γραμματέα, δίχως κτίρια, γήπεδα, μηχανήματα, εργάτες. Την προβολή ενός LIFE – STYLE τρόπου ζωής από την τηλεόραση, ο οποίος δεν έχει καμιά σχέση με την πραγματικότητα. Την διαπλοκή των μέσων ενημέρωσης με την εξουσία. Την αδιαφορία σε όλα αυτά, της κυβέρνησης – κυβέρνηση περιορισμένης ευθύνης, όπως συχνά χαρακτηρίζεται. Την αναλγησία της κυβέρνησης για τη χαμηλού εισοδήματος τάξη, για χάρη στην καλύτερη περίπτωση, κάποιων οικονομικών μεγεθών, όπως οι γραφειοκράτες των Βρυξελλών εισηγούνται. Στη χειρότερη, για χάρη των οικονομικά ισχυρών. Την αδυναμία της αντιπολίτευσης να διατυπώσει αξιόπιστη πρόταση για την έξοδο από την κρίση, περιμένοντας απλά – η αξιωματική – την πτώση της κυβέρνησης. Την αλλαγή που επιτεύχθηκε στην Αμερική, έστω και αν αυτή αποδειχθεί κατώτερη των προσδοκιών.
Τα δεκαπεντάχρονα παιδιά δεν συγκρίνουν τη σημερινά δημοκρατία, το σημερινό κράτος, τον σημερινό βαθμό ευημερίας με αυτά του παρελθόντος και πολύ σωστά. Δεν έχει σημασία η βελτίωση που μέχρι τώρα επιτεύχθηκε. Τα σημερινά δεκαπεντάχρονα παιδιά βλέπουν μπροστά, βάζουν νέους, δικούς τους στόχους και ψάχνουν τρόπους για να τους πετύχουν. Ας τα έχουμε εμπιστοσύνη. Για τις όποιες παράπλευρες απώλειες, δεν ευθύνονται τα δεκαπεντάχρονα παιδιά, αλλά οι αδυναμίες του κράτους.
Εγγραφή σε:
Αναρτήσεις (Atom)
